Tuspeel-route, Grathem te Limburg
19 km
De wandeltocht gaat door het beekdal van de Uffelse Beek, Tuspeel en de Beegderheide. De Uffelse beek, weer in oude glorie hersteld, slingert hier door een kleinschalige landschap van landbouw en kleine bospercelen. De Tuspeel is een klein gebied met een voor Limburg unieke hoogveenvegetatie. Aan de rand van het Maasdal ligt het natuurgebied De Beegderheide. De Beegderheide is een gebied met een grote afwisseling aan open heideterreinen en besloten bossen met een groot aantal kleine en grote vennen. Als bezienswaardigheid komt men langs het bijzondere kasteel "Groot Buggenum", de watermolen "Grathemermolen" en de standardmolen "Sint Lindertmolen". 82% van deze wandeltocht is onverhard.
Opgesteld door: Adrie Raaijmakers, op: 29-3-2013, laatst bijgewerkt op: 29-7-2019
Routebeschrijving
1.
Met de rug naar de ingang van de kerk RD vertrekken, het plein aan de linkerzijde verlaten, wn route, vervolgens bij doorgaande weg RD door klaphek, “Prof. Hentrich pad”, grindpad door grasland, wn75, verderop het grasland via klaphek verlaten, voorbij dit klaphek het grindpad verder volgen.
# Halverwege het grasland passeert men aan linkerhand kasteel Groot Buggenum.
Na passeren van klaphek, bij kruising RD door 2de klaphek, wn route, vervolgens na ca. 40m scherp LA, gras-pad met beekje aan rechterhand, kn75 volg 91.
Bij T-splitsing RA brug over, direct daarna aan overzijde eveneens RA, gras-pad met beekje aan rechterhand, wn route.
2.
Bij T-splitsing LA, breed onverhard pad met kanaal aan rechterhand, kn91 volg 93.
Na ca. 500m LA, het kanaal wordt verlaten, kn93 volg 77, verderop gaat het onverharde pad over in een verharde weg.
Weg met bocht naar rechts verder volgen, doodlopende weg richting camping boerderij aan linkerhand negeren, wn route.
Bij kruising RD, “Beeklaan”, kn77 volg 76, weg met beek aan linkerhand.
#Watermolen De Grathemermolen aan de Uffelse Beek.
Bij kruising met aan linkerhand brug RD, grindpad, kn76 volg 80, direct daarna voorbij groen pomp installatie kastje LA, gras-pad, wn route, vervolgens het gras-pad met beekje aan linkerhand volgen tot betonnen brugje.
Bij dit brugje LA het brugje over, direct daarna aan overzijde bij 3-sprong rechts aanhouden, wn route.
3.
Na passeren van metalen afsluitboom, bij T-splitsing RA brug over, verharde weg, kn80 volg 51/81, direct daarna gras-pad langs waterloop aan linkerhand negeren, “De Peel”, wn81, vervolgens RD, weg aan rechterhand negeren, de wn route wordt verlaten.
T.h.v. boerderij nr.10 RA.
Voor bosrand, t.h.v. bankje LA, smal onverhard pad met bosrand aan rechterhand.
RD, half verharde weg aan linkerhand negeren, wn route, verderop gaat het pad door de rand van het bosgebied.
Bij kruising RA, hol onverhard pad, de wn route wordt weer verlaten.
Bij T-splitsing LA, vervolgens het pad volgen tot T-splitsing in bosgebied, zijpaden negeren.
Bij deze T-splitsing RA, wn route, verderop volgt het pad de bosrand aan linkerhand.
4.
Ca. 40m na passeren van bankje, iets voor bosrand aan rechterhand LA, smal bospad, wn route.
Bij T-splitsing voor lage heuvelrug RA, wn route, vervolgens het pad volgen tot 5-sprong bij doorgaande weg, zijpaden negeren, verderop wordt de wn route verlaten.
Bij deze 5-sprong RD de doorgaande weg oversteken, let op zeer drukke weg!!!, onverhard pad met houten afsluitboom aan overzijde van de weg inlopen, vervolgens het pad ca. 230m volgen tot pad aan rechterhand tussen bosrand en omheind gebied, zijpaden negeren.
Bij dit pad RA, pad tussen bos en afrastering, verderop buigt het pad met flauwe bocht links, vervolgens het pad volgen tot kruising met smal pad iets voor verharde weg.
# Het vennengebied aan rechterhand is de Tuspeel.
Bij deze kruising LA, smal pad door rand bosgebied parallel aan verharde weg, verderop t.h.v. een kleine open plek buigt het pad naar links dieper het bos in en wordt breder.
5.
Bij 3-sprong met schuin naar rechts aan overzijde van het pad een betonnen waterput RA, vervolgens het breed grindpad volgen tot T-splitsing.
Bij deze T-splitsing RA, kn64 volg 90, direct daarna schuin naar rechts de trap aan overzijde van verharde weg afdalen naar lager gelegen pad langs waterplas, beneden aangekomen LA, wn route, het lager gelegen grindpad met waterplas aan rechterhand.
Na ca. 300m, t.h.v. metalen steiger LA de trap oplopen, boven aangekomen bij kruising met verharde weg RD, breed grindpad met iets veder waterput aan rechterhand.
Bij T-splitsing RA, vervolgens het grindpad volgen tot zijpad schuin naar links iets voorbij betonnen waterput aan rechterhand, overige zijpaden negeren.
Bij dit pad links aanhouden, het pad buigt met flauwe bocht naar links richting waterput, iets voorbij de waterput buigt het pad t.h.v. hoogspanningslijnen naar links.
6.
In deze bocht, t.h.v. van klein betonnen paaltje 68442A28 RA, smal verbindingspad door bosschages inlopen, vervolgens bij T-splitsing LA richting molen, verharde weg.
# Standardmolen “Sint Lindertmolen”.
Bij T-splitsing LA, “Molenstraat” iets verder “Baexemerweg”, vervolgens de weg volgen tot parkeerplaats voor sportvelden.
De parkeerplaats oplopen, voorbij de parkeerplaats rechts aanhouden, direct daarna bij 5-sprong het rechter pad aan overzijde van de verharde weg inlopen, grind-/fietspad met veerooster en klaphek rechts van informatiebord “Beegderheide”, vervolgens het grind-/fietspad volgen tot flauwe bocht naar rechts in het bosgebied, verderop t.h.v. bosrand passeert men klaphek met veerooster.
7.
In deze bocht links aanhouden, direct daarna bij 4-sprong LA, vervolgens het pad volgen tot hoogspanningsmast aan rechterhand, zijpaden negeren.
Voor deze hoogspanningsmast RA, pad met houten afsluitboom en bordje “Opengesteld”, afrastering aan linkerhand volgen.
Bij kruising LA door klaphek, na passeren van het klaphek het pad volgen tot kruising in het midden van open gebied t.h.v. hoogspanningslijnen, zijpaden negeren.
Bij deze kruising RA, kn63 volg 49, vervolgens pad volgen tot 4-sprong voorbij klaphek.
# Na enkele meters passeert men een millennium eik, zie plaquette aan voet van de kleine eik.
Bij deze 4-sprong LA, pad met afrastering aan linkerhand, de wn route wordt weer verlaten.
8.
Na ca. 50m LA door klaphek, direct na het klaphek rechts aanhouden, vervolgens het pad ca. 250m volgen tot 3-sprong t.h.v. kruising van twee hoogspanningslijnen, ruim voor houten hek met klaphek, zijpaden negeren.
Bij deze 3-sprong scherp RA.
RD, pad richting hoogspanningsmast aan rechterhand negeren.
Bij kruising met doorgaande weg RD, let op zeer drukke weg!!!, vervolgens aan overzijde via greppel en parallel weg RD het bospad links van informatiepaneel “Beegderheide” inlopen, verderop passeert men een klaphek.
Ca. 80m na passeren van het klaphek, bij kruising RA, pad over lage heuvelrug tussen vennen, vervolgens het pad volgen tot Y-splitsing voor groot ven.
9.
Bij deze Y-splitsing scherp LA, vervolgens pad volgen tot T-splitsing, smalle zijpaadjes negeren.
Bij deze T-splitsing RA, wn route, direct daarna RD, pad aan linkerhand negeren, kn60 volg 55, verderop voorbij klaphek het smalle bospad volgen tot T-splitsing, smal zijpad negeren.
# Indien het pad t.h.v. de vennen onder water staat of te drassig is omkeren en teruglopen naar het zijpad met kn60 routepaaltje aan rechterhand, bij dit pad RA, kn60 volg 61, vervolgens het pad volgen tot T-splitsing iets voorbij klaphek. Bij deze T-splitsing RA, de wn route wordt verlaten. Na ca. 130m, voorbij 2de bord “Grondwaterbeschermingsgebied” RA, pad met houten afsluitboom en bordje “Opengesteld gemeente Maasgouw”, verderop ruim voorbij hoogspanningsmast buigt het pad naar links. Ca. 90m voorbij deze bocht, direct na top heuvelrug bij 3-sprong RA. Na ca. 70m, t.h.v. wn routepaaltje LA, vervolgens het pad ca. 650m volgen tot T-splitsing bij verharde weg, zijpaden negeren. Ga verder bij punt 10. 1ste regel.
Bij deze T-splitsing LA, wn route.
Na ca. 80m, bij 3-sprong RA, wn route, vervolgens het pad ca. 650m volgen tot T-splitsing bij verharde weg, zijpaden negeren, verderop passeert men een open plek aan linkerhand.
10.
Bij deze T-splitsing LA, verharde weg, kn55 volg 54, verderop gaat de verharde weg over in een breed grindpad.
Voorbij omheining RD, verhard fietspad aan rechterhand negeren, kn54 volg 56.
Bij 3-sprong rechts aanhouden, wn route, vervolgens het pad met bosrand aan linkerhand volgen tot kruising met aan rechterhand pad naar boerderij.
Bij deze kruising RD, wn route, pad met bosrand aan linkerhand verder volgen.
Bij 3-sprong rechts aanhouden, wn route, vervolgens het pad volgen tot kruising voor landbouwgebied aan linkerhand, zijpaden negeren, verderop passeert men kn56 volg 57.
Bij deze kruising RA, gras-pad met bord “Landgoed Genegenterhof”, kn57 volg 51, vervolgens het pad volgen tot betonnen brugje, verderop passeert men dicht na elkaar twee klaphekken bij doorgang voor vee.
11.
Voor het brugje LA, kn51 volg 80, let op! verderop het stalletje langs achterzijde passeren, er staan bijenkorven, niet de vliegroute van bijen doorkruisen.
Bij splitsing voor omheining RA, gras-pad met beekje aan rechterhand, wn route.
Bij T-splitsing RA brug over, verharde weg, “De Peel”, wn80, direct daarna RD, gras-pad aan linkerhand negeren, “Bosstraat”, kn80 volg 70, vervolgens de weg volgen tot T-splitsing voor klein pleintje in bebouwde kom, zijpaden en zijweg negeren.
Bij deze T-splitsing LA, kn70 volg 71.
Voorbij kapel RD, weg aan linkerhand negeren, kn71 volg 72, “Dorpsstraat”.
RD, weg aan rechterhand negeren, kn72 volg 77.
Bij 3-sprong RA, wn route, direct daarna voorbij woning nr.7 LA, verhard voetpad, wn route, vervolgens het voetpad volgen tot de kerk, het startpunt.
Legenda:
RA = rechtsaf, RD = rechtdoor en LA = Linksaf
SLL = Stichting het Limburgs Landschap.
Wandelnetwerk:
Rood/gele markeringen, kn staat voor een knooppuntpaaltje met genummerde richting aanduiding, wn staat voor netwerk routepaaltje met alleen richting aanduiding.
Bij T-splitsing LA, breed onverhard pad met kanaal aan rechterhand, kn91 volg 93.
Na ca. 500m LA, het kanaal wordt verlaten, kn93 volg 77, verderop gaat het onverharde pad over in een verharde weg.
Weg met bocht naar rechts verder volgen, doodlopende weg richting camping boerderij aan linkerhand negeren, wn route.
Bij kruising RD, “Beeklaan”, kn77 volg 76, weg met beek aan linkerhand.
#Watermolen De Grathemermolen aan de Uffelse Beek.
Bij kruising met aan linkerhand brug RD, grindpad, kn76 volg 80, direct daarna voorbij groen pomp installatie kastje LA, gras-pad, wn route, vervolgens het gras-pad met beekje aan linkerhand volgen tot betonnen brugje.
Bij dit brugje LA het brugje over, direct daarna aan overzijde bij 3-sprong rechts aanhouden, wn route.
3.
Na passeren van metalen afsluitboom, bij T-splitsing RA brug over, verharde weg, kn80 volg 51/81, direct daarna gras-pad langs waterloop aan linkerhand negeren, “De Peel”, wn81, vervolgens RD, weg aan rechterhand negeren, de wn route wordt verlaten.
T.h.v. boerderij nr.10 RA.
Voor bosrand, t.h.v. bankje LA, smal onverhard pad met bosrand aan rechterhand.
RD, half verharde weg aan linkerhand negeren, wn route, verderop gaat het pad door de rand van het bosgebied.
Bij kruising RA, hol onverhard pad, de wn route wordt weer verlaten.
Bij T-splitsing LA, vervolgens het pad volgen tot T-splitsing in bosgebied, zijpaden negeren.
Bij deze T-splitsing RA, wn route, verderop volgt het pad de bosrand aan linkerhand.
4.
Ca. 40m na passeren van bankje, iets voor bosrand aan rechterhand LA, smal bospad, wn route.
Bij T-splitsing voor lage heuvelrug RA, wn route, vervolgens het pad volgen tot 5-sprong bij doorgaande weg, zijpaden negeren, verderop wordt de wn route verlaten.
Bij deze 5-sprong RD de doorgaande weg oversteken, let op zeer drukke weg!!!, onverhard pad met houten afsluitboom aan overzijde van de weg inlopen, vervolgens het pad ca. 230m volgen tot pad aan rechterhand tussen bosrand en omheind gebied, zijpaden negeren.
Bij dit pad RA, pad tussen bos en afrastering, verderop buigt het pad met flauwe bocht links, vervolgens het pad volgen tot kruising met smal pad iets voor verharde weg.
# Het vennengebied aan rechterhand is de Tuspeel.
Bij deze kruising LA, smal pad door rand bosgebied parallel aan verharde weg, verderop t.h.v. een kleine open plek buigt het pad naar links dieper het bos in en wordt breder.
5.
Bij 3-sprong met schuin naar rechts aan overzijde van het pad een betonnen waterput RA, vervolgens het breed grindpad volgen tot T-splitsing.
Bij deze T-splitsing RA, kn64 volg 90, direct daarna schuin naar rechts de trap aan overzijde van verharde weg afdalen naar lager gelegen pad langs waterplas, beneden aangekomen LA, wn route, het lager gelegen grindpad met waterplas aan rechterhand.
Na ca. 300m, t.h.v. metalen steiger LA de trap oplopen, boven aangekomen bij kruising met verharde weg RD, breed grindpad met iets veder waterput aan rechterhand.
Bij T-splitsing RA, vervolgens het grindpad volgen tot zijpad schuin naar links iets voorbij betonnen waterput aan rechterhand, overige zijpaden negeren.
Bij dit pad links aanhouden, het pad buigt met flauwe bocht naar links richting waterput, iets voorbij de waterput buigt het pad t.h.v. hoogspanningslijnen naar links.
6.
In deze bocht, t.h.v. van klein betonnen paaltje 68442A28 RA, smal verbindingspad door bosschages inlopen, vervolgens bij T-splitsing LA richting molen, verharde weg.
# Standardmolen “Sint Lindertmolen”.
Bij T-splitsing LA, “Molenstraat” iets verder “Baexemerweg”, vervolgens de weg volgen tot parkeerplaats voor sportvelden.
De parkeerplaats oplopen, voorbij de parkeerplaats rechts aanhouden, direct daarna bij 5-sprong het rechter pad aan overzijde van de verharde weg inlopen, grind-/fietspad met veerooster en klaphek rechts van informatiebord “Beegderheide”, vervolgens het grind-/fietspad volgen tot flauwe bocht naar rechts in het bosgebied, verderop t.h.v. bosrand passeert men klaphek met veerooster.
7.
In deze bocht links aanhouden, direct daarna bij 4-sprong LA, vervolgens het pad volgen tot hoogspanningsmast aan rechterhand, zijpaden negeren.
Voor deze hoogspanningsmast RA, pad met houten afsluitboom en bordje “Opengesteld”, afrastering aan linkerhand volgen.
Bij kruising LA door klaphek, na passeren van het klaphek het pad volgen tot kruising in het midden van open gebied t.h.v. hoogspanningslijnen, zijpaden negeren.
Bij deze kruising RA, kn63 volg 49, vervolgens pad volgen tot 4-sprong voorbij klaphek.
# Na enkele meters passeert men een millennium eik, zie plaquette aan voet van de kleine eik.
Bij deze 4-sprong LA, pad met afrastering aan linkerhand, de wn route wordt weer verlaten.
8.
Na ca. 50m LA door klaphek, direct na het klaphek rechts aanhouden, vervolgens het pad ca. 250m volgen tot 3-sprong t.h.v. kruising van twee hoogspanningslijnen, ruim voor houten hek met klaphek, zijpaden negeren.
Bij deze 3-sprong scherp RA.
RD, pad richting hoogspanningsmast aan rechterhand negeren.
Bij kruising met doorgaande weg RD, let op zeer drukke weg!!!, vervolgens aan overzijde via greppel en parallel weg RD het bospad links van informatiepaneel “Beegderheide” inlopen, verderop passeert men een klaphek.
Ca. 80m na passeren van het klaphek, bij kruising RA, pad over lage heuvelrug tussen vennen, vervolgens het pad volgen tot Y-splitsing voor groot ven.
9.
Bij deze Y-splitsing scherp LA, vervolgens pad volgen tot T-splitsing, smalle zijpaadjes negeren.
Bij deze T-splitsing RA, wn route, direct daarna RD, pad aan linkerhand negeren, kn60 volg 55, verderop voorbij klaphek het smalle bospad volgen tot T-splitsing, smal zijpad negeren.
# Indien het pad t.h.v. de vennen onder water staat of te drassig is omkeren en teruglopen naar het zijpad met kn60 routepaaltje aan rechterhand, bij dit pad RA, kn60 volg 61, vervolgens het pad volgen tot T-splitsing iets voorbij klaphek. Bij deze T-splitsing RA, de wn route wordt verlaten. Na ca. 130m, voorbij 2de bord “Grondwaterbeschermingsgebied” RA, pad met houten afsluitboom en bordje “Opengesteld gemeente Maasgouw”, verderop ruim voorbij hoogspanningsmast buigt het pad naar links. Ca. 90m voorbij deze bocht, direct na top heuvelrug bij 3-sprong RA. Na ca. 70m, t.h.v. wn routepaaltje LA, vervolgens het pad ca. 650m volgen tot T-splitsing bij verharde weg, zijpaden negeren. Ga verder bij punt 10. 1ste regel.
Bij deze T-splitsing LA, wn route.
Na ca. 80m, bij 3-sprong RA, wn route, vervolgens het pad ca. 650m volgen tot T-splitsing bij verharde weg, zijpaden negeren, verderop passeert men een open plek aan linkerhand.
10.
Bij deze T-splitsing LA, verharde weg, kn55 volg 54, verderop gaat de verharde weg over in een breed grindpad.
Voorbij omheining RD, verhard fietspad aan rechterhand negeren, kn54 volg 56.
Bij 3-sprong rechts aanhouden, wn route, vervolgens het pad met bosrand aan linkerhand volgen tot kruising met aan rechterhand pad naar boerderij.
Bij deze kruising RD, wn route, pad met bosrand aan linkerhand verder volgen.
Bij 3-sprong rechts aanhouden, wn route, vervolgens het pad volgen tot kruising voor landbouwgebied aan linkerhand, zijpaden negeren, verderop passeert men kn56 volg 57.
Bij deze kruising RA, gras-pad met bord “Landgoed Genegenterhof”, kn57 volg 51, vervolgens het pad volgen tot betonnen brugje, verderop passeert men dicht na elkaar twee klaphekken bij doorgang voor vee.
11.
Voor het brugje LA, kn51 volg 80, let op! verderop het stalletje langs achterzijde passeren, er staan bijenkorven, niet de vliegroute van bijen doorkruisen.
Bij splitsing voor omheining RA, gras-pad met beekje aan rechterhand, wn route.
Bij T-splitsing RA brug over, verharde weg, “De Peel”, wn80, direct daarna RD, gras-pad aan linkerhand negeren, “Bosstraat”, kn80 volg 70, vervolgens de weg volgen tot T-splitsing voor klein pleintje in bebouwde kom, zijpaden en zijweg negeren.
Bij deze T-splitsing LA, kn70 volg 71.
Voorbij kapel RD, weg aan linkerhand negeren, kn71 volg 72, “Dorpsstraat”.
RD, weg aan rechterhand negeren, kn72 volg 77.
Bij 3-sprong RA, wn route, direct daarna voorbij woning nr.7 LA, verhard voetpad, wn route, vervolgens het voetpad volgen tot de kerk, het startpunt.
Legenda:
RA = rechtsaf, RD = rechtdoor en LA = Linksaf
SLL = Stichting het Limburgs Landschap.
Wandelnetwerk:
Rood/gele markeringen, kn staat voor een knooppuntpaaltje met genummerde richting aanduiding, wn staat voor netwerk routepaaltje met alleen richting aanduiding.
Bekijk de volledige routebeschrijving ⇢
Bereikbaarheid en toegankelijkheid
Startpunt
Plein voor de kerk, Kerkplein 1, 6096 AK te Grathem. Plan Route
Met de auto
A2, neem afrit 41-Grathem. Ga verder op de N273. Rijd naar de Kerkplein in Grathem. Parkeren kan op het plein voor de kerk.
Openbaar vervoer
Station Roermond. Bus 74 (richting Weert). Bushalte Centrum, Grathem.
Rolstoeltoegankelijkheid
Deze route is niet geschikt voor rolstoelen of kinderwagens.
Honden
Mits de geldende regels worden nageleefd, zijn honden toegestaan in dit gebied.
Foto's (11)
Adrie: Kasteel Groot Buggenum
Adrie: De kerk van Grathem
Adrie: Grathemermolen
Adrie: Grathemermolen
Adrie: Insectenhotel
Adrie: De standardmolen Sint Lindertmolen
Adrie: Millennium plaquette
Adrie: Kempische heideschapen
Adrie: Een van de Beegdervennen
Adrie: Bijenkasten in Landgoed Genegenterhof
Adrie: Bijenkasten in Landgoed Genegenterhof
Routekaart
Afdrukken
Annuleren
Topografische routekaart
Deze wandeltocht is ook beschikbaar op een zeer gedetailleerde topografische kaart tuspeel-route.pdf. Het printen van deze topografische kaart kan door gebruik te maken van de mogelijkheden die de PDF reader biedt.
Download(s)
Horecagelegenheden
Restaurant - café - Zaal Geraats
Markt 5
6096 AL Grathem
Bezoek website
Afgelopen maandag 29 juli 2019 de wandeltocht gecontroleerd en inmiddels ook bijgewerkt. Op enkele punten de routebeschrijving wat verbeterd verder geen grote veranderingen gezien. De routebeschrijving is weer actueel. Veel wandelplezier!
Hele mooie route. Afwisselend qua uitzichten en paden. Een paar paden zijn door het hoge gras erg nat en drassig. Hier rekening mee houden. Verder hele mooie paden
Gisteren 23 april 2017 de wandeltocht gecontroleerd tevens iets gewijzigd. Bij de Lange Vlieter gaat de tocht wat meer door het naast gelegen bosgebied. Verder is het alternatief in het vennengebied op de Beegderheide gewijzigd. Het alternatief gaat nu verder door het mooie vennengebied. Ook in niet natte jaargetijden is het alternatief een leuke optie om te lopen. De routebeschrijving is weer actueel. Veel wandelplezier!
25-3 heb ik deze route gecontroleerd onder een stralend zonnige hemel.
Het traject is op een paar punten bijgewerkt naar de laatste stand van zaken. Ook wordt er nu over een groter deel van de route gebruik gemaakt van de markeringen van het wandelroutenetwerk.
Veel wandelplezier!
We waren aangenaam verrast door de afwisselende route. Fijn dat er weer eens langere routes te lopen zijn. Dank voor de beschrijving, die we goed konden volgen.
Op de eerste mooie lentedag de route gelopen. Een mooi begin en een mooi einde en in het midden enkele schitterende vennetjes. Wanneer alle fruitbomen in bloei staan is de route een echte aanrader! Ps de beschrijving is perfect!
Vandaag deze wandeling gelopen met zonnig en fris weer met af en toe een stevige bries.
De route vond ik mooi en verrassend afwisselend en interssant om te lopen. Bossen, heide, riviertjes, agrarisch terrein, boomgaarden, hier en daar hoogteverschillen, bezienswaardigheden; voor elk wat wils dus.