Naar de Gulperberg, Wijlre te Limburg
Wandeltocht vanuit Wijlre naar de Gulperberg om vervolgens via Dolsberg weer terug te keren naar Wijlre. Tijdens de wandeltocht komt men diverse bezienswaardigheden tegen zoals Klooster Wittem, kasteel Wittem , kasteel Wijlre en watermolen Otten. Maar ook diverse plekken die herinneren aan WOII zoals het monument ‘Den Gevallene’ . De Gulperberg of Gulpenerberg is een heuvel in het Limburgse heuvelen met een hoogteverschil van 59m bij Gulpen. Boven op de Gulperberg staat het betonnen Mariamonument uit 1935. Voordat de Gulperberg beklommen wordt gaat de wandeltocht door het beekdal van de Eyserbeek waarbij drie keer het Miljoenenlijntje gekruist wordt dit tussen het station Wijlre-Gulpen en Eys-Wittem. De naam Miljoenenlijntje is ontstaan door de kosten van meer dan een miljoen gulden per kilometer die gemaakt zijn tijdens de aanleg ervan in de jaren dertig van de vorige eeuw. Niet alleen is Wijlre een van de haltes van het Miljoenenlijntje maar ook het eindpunt geweest van de noordelijke aftakking van de verdwenen tramlijn Maastricht-Vaals. Een van de monumenten die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog is het monument ‘Den Gevallene'. Dit monument geldt als belangrijkste oorlogsmonument in de gemeente Gulpen-Wittem. Op de rechterzijde van het voetstuk van de beeldengroep zijn de namen gebeiteld van negentien mannen van wie de meesten deel uitmaakten van het verzet in het district Gulpen en in 1944 om het leven kwamen. Op de linkerzijde van het voetstuk staan de namen van 22 militairen uit hetzelfde district die tussen 1940 en 1947 zijn gesneuveld. Het oorspronkelijke kasteel Wittem werd in de 13e eeuw gebouwd en was in de eerste instantie een eenvoudige woontoren die in vijftiende eeuw aanzienlijk werd uitgebreid. In 1722 is het kasteel deels afgebroken en verbouwd zoals het er nu nog uitziet. Kasteel Wijlre, een herenhuis gelegen op een omgracht terrein is rond 1652 gebouwd. De oudste vermelding dateert uit 1040, toen koning Hendrik III Wijlre schonk aan zijn nicht Ermengardis. Verder werd het kasteel in 1389 genoemd als een versterkt huis. 77% van de wandeltocht is onverhard.
Routebeschrijving
Bij de kerk aan de “Marchiersstraat” en met de rug naar de kerk RD vertrekken de “Stationweg” inlopen, verderop het trapje op.
Bij 4-sprong met aan linkerhand een groot parkeerterrein RD, de weg volgen tot T-splitsing, zijweg negeren.
Bij deze T-splitsing RA, iets verder LA, “Seinhuisweg”, weg met voorbij bocht naar rechts een spoorlijn aan linkerhand.
# Bij deze spoorlijn, het welbekende Miljoenenlijntje, eindigde ruim 100 jaar geleden ook het noordelijk tracé van de verdwenen stoomtram van Maastricht naar Vaals deze lijn had een zijtak naar Wijlre.
T.h.v. woning nr.16 LA de spoorwegovergang over, vervolgens bij 3-sprong links aanhouden, weg met iets verder een voormalige kalkoven aan linkerhand.
Voorbij WOII herdenkingsmonumentje aan linkerhand, bij 4-sprong RA, de weg met verderop een SLL bord “Eyserbos” aan rechterhand ca. 800m volgen tot een pad aan rechterhand door het bos scherp naar rechts met bij het pad een wegwijzer richting “Cartils”.
2.
Bij dit pad scherp RA, dalend onverhard pad door het bos, voorbij ruime bocht naar links wordt het bos verlaten, het pad ca.1,1km verder volgen tot pad aan linkerhand met een metalen poort en bordje “Landgoed Kasteelhoeve Cartils” ca. 340m voorbij een brug over de spoorbaan van het Miljoenenlijntje.
Bij dit pad LA, pad door rand van het grasland met aan rechterhand een haag.
Voor brugje LA het betonnen brugje met SLL bordje aan linkerhand over, pad met meanderend beekje aan rechterhand, voorbij een draaihekje het grasland inlopen, aan overzijde het grasland bij een draaihekje weer verlaten, na verlaten van het grasland buigt het pad naar links en gaat een spoortunnel door met het beekje aan rechterhand.
Na verlaten van de spoortunnel, bij 3-sprong RA vlonder over, pad met tussen het pad en het beekje enkele betonnen waterputten.
3.
Iets voor bocht naar links, voorbij een opener plek met waterputten aan rechterhand RA, smal pad met iets verder een brugje, vervolgens iets voorbij het brugje bij splitsing rechts aanhouden, pad met iets verder aan rechterhand een metalen buis en een waterput, voorbij de waterput buigt het pad naar links.
Iets voor volgende put, bij T-splitsing RA de spoortunnel door met aan de andere zijde een draaihekje, na verlaten van de tunnel, bij kruising RD, smal pad met bordje “Opengesteld”, verderop buigt het pad naar links.
Ruim voorbij bocht naar rechts, bij 3-sprong met aan linkerhand WOII herdenkingsmonument ‘Den Gevallene’ RA, het pad volgen tot een pad aan linkerhand door het landbouwgebied ruim voor een boerderij met voor het pad een bankje en ca. 260m voorbij een WOII herdenkingsmonumentje, draaihekje negeren.
# Monument ‘Den Gevallene’ is een oorlogsmonument ter nagedachtenis aan negentien mannen van wie de meesten deel uitmaakten van het verzet in het district Gulpen en in 1944 om het leven kwamen en er nagedachtenis 22 militairen uit hetzelfde district die tussen 1940 en 1947 zijn gesneuveld.
4.
Bij dit pad LA, smal pad door landbouwgebied met op geregelde afstand betonnen paaltjes, na ca. 130m buigt het pad naar rechts en ca. 70m voorbij deze bocht naar links.
Iets voor de verharde weg, bij T-splitsing RA, smal verhard pad met de verharde weg aan linkerhand, verderop gaat de “Wittermerweg” over in “v. Plettenbergweg”, de weg verder volgen.
Voorbij kloostergebouw Wittem, bij T-splitsing RA, iets verder LA het voetpad aan overzijde van de weg richting het parkeerterrein inlopen, op het parkeerterrein het parkeerterrein aan rechterhand verlaten, na verlaten van het parkeerterrein bij T-splitsing LA het onverhard pad met metalen afsluitboom inlopen.
# Het oorspronkelijke kasteel Wittem aan rechterhand werd in de 13e eeuw gebouwd en was in de eerste instantie een eenvoudige woontoren die in vijftiende eeuw aanzienlijk werd uitgebreid. In 1722 is het kasteel deels afgebroken en verbouwd zoals het er nu nog uitziet.
Aan einde van het pad bij T-splitsing RA, fietspad langs de doorgaande weg.
Iets voorbij beek de Geul LA door klaphek en draaihekje, het grasland inlopen richting de boerderij in de verte, aan overzijde van het grasland door een draaihekje en een boomstambrugje over, voorbij het brugje het smalle pad met enkele draaihekjes richting de rechterzijde van de boerderij volgen, bij de boerderij het erf oplopen met de boerderij aan linkerhand.
5.
Voorbij de boerderij, bij 4-sprong LA, direct daarna t.h.v. schuurdeur RA richting “Berghem”, iets verder gaat de verharde weg over in een onverhard pad, het pad volgen pad aan rechterhand direct na een metalen poort met links van het pad een klaphek met een NM bordje.
Bij dit pad RA, direct daarna LA door het klaphek, voorbij het klaphek RA door de rand van het grasland met afrastering aan rechterhand, na ca. 60m, voorbij de afrastering iets rechts aanhouden richting de linkerzijde van de omheinde bosschages lopen, voorbij deze bosschages diagonaal door het grasland lopen naar de overzijde, voorbij de bosschages aan linkerhand links aanhouden, door de rand van het grasland lopen tot een klaphek met NM bordje aan rechterhand, bij dit klaphek het grasland verlaten.
Na verlaten van het grasland, bij T-splitsing LA, verharde weg, iets verder bij 3-sprong links aanhouden, vervolgens RA de weg met aan beide zijde parkeerplekken inlopen, voorbij de parkeerplekken het verhard voetpad met twee zwerfkeien volgen tot grasveld met Maria Monument op de Gulperberg en diverse picknicktafels.
6.
Bij dit grasveld RA het grasveld met picknicktafels oplopen richting het rechter klaphek, voorbij dit klaphek de heuvel afdalen richting de solitaire boom bij de weg, bij de boom via een klaphek het grasland verlaten.
Na verlaten van het grasland, bij T-splitsing RA, verharde weg, iets verder LA door het klaphek, smal onverhard pad, de heuvel verder afdalen tot men het grasland via een klaphek verlaat.
Na verlaten van het grasland, het voetpad links van de picknicktafel met draaihekje en SLL bordje aan overzijde van de weg inlopen, pad met iets verder een trapje, verderop voor een gebouw buigt het pad naar rechts om het gebouw heen, voorbij het gebouw het parkeerterrein oplopen.
Na verlaten van het parkeerterrein, bij T-splitsing RA richting doorgaande weg, vervolgens de doorgaande weg bij vluchtheuvel aan linkerhand oversteken, let op drukke weg!, aan overzijde RD door het draaihekje, smal pad met sportvelden aan linkerhand, voorbij de sportvelden een brugje over, voorbij het brugje RD door het grasland naar de overzijde lopen en het grasland via een draaihekje verlaten.
7.
Na verlaten van het grasland, bij 3-sprong LA, smal pad met afrastering aan linkerhand parallel aan de verharde weg.
# Het brugje verderop lag in de driehoek van sporen van de tramlijn van Maastricht naar Vaals met een aftakking naar Wijlre. In 1947 is de tramlijn afgebroken, alleen de landhoofden ook wel bruggenhoofd genoemd zijn nog te zien onder het brugje. In 2022 is het brugje met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds gereconstrueerd als herinnering aan deze tramlijn.
Na ca. 200m links langs het brugje, vervolgens RD het smalle pad met afrastering aan linkerhand parallel aan de weg verder volgen.
Voorbij smal brugje, bij 4-sprong LA richting “Gulpen”, grind-/fietspad, verderop een smal brugje over.
Iets voorbij het brugje rechts aanhouden, smal pad door grasland met paaltjes, verderop het grasland bij een draaihekje verlaten, na verlaten van het grasland het smalle pad tussen haag en het beekje de Gulp volgen met de Gulp aan rechterhand.
8.
Voorbij houten voetgangerssluis, bij 4-sprong met aan rechterhand een brugje RD, “Burggravenweg”, de weg met het beekje aan rechterhand volgen tot kruising.
Bij deze kruising RA de brug over, “Nieuwstraat”, de weg volgen tot T-splitsing bij doorgaande weg voorbij een begraafplaats aan linkerhand, zijwegen negeren.
Bij deze T-splitsing RA, doorgaande weg.
T.h.v. boerderij nr. 7/ nr. 9 LA door metalen voetgangerssluis, voorbij de voetgangerssluis de weg RD volgen tot 3-sprong, zijweg negeren.
Bij deze 3-sprong RA, “Deken Hennissenstraat” de weg volgen tot smalle weg aan rechterhand voorbij woning nr.17, zijwegen en paden aan linkerhand negeren.
Bij deze weg RA, vervolgens in bocht naar links van de smalle weg RD door draaihekje, door de rand van grasland lopen met afrastering aan rechterhand, voorbij volgend draaihekje door grasland met afrastering aan linkerhand, vervolgens RD lopen tot men het grasland bij een draaihekje verlaat.
9.
Na verlaten van het grasland, bij T-splitsing LA, het pad buigt naar rechts en volgt de bosrand aan linkerhand, verderop gaat het pad door het bos de Dolsberg over.
Iets voorbij overgang naar verharde weg, bij T-splitsing RA, direct daarna bij T-splitsing LA, “Beertsenhoven”.
Na ca. 130m, t.h.v. metalen poort aan rechterhand LA, onverhard pad.
Aan einde van het pad, bij T-splitsing met aan overzijde van de weg een parkeerplaats RA, het grindpad aan overzijde van de weg parallel aan de weg volgen.
Na ca. 85m LA, breed grindpad door bosperceel.
Het grindpad met bocht naar rechts verder volgen, pad aan linkerhand negeren, iets verder buigt het pad naar links.
Voor visvijver met aan linkerhand het clubgebouw buigt het pad naar rechts en gaat over in een verharde weg
Voorbij parkeerterrein aan rechterhand de weg met bocht naar links verder volgen.
#Kasteel Wijlre aan rechterhand is een herenhuis gelegen op een omgracht terrein is rond 1652 gebouwd. De oudste vermelding dateert uit 1040.
10.
Voor metalen poort, in bocht naar rechts van de weg LA het parkeerterreintje oplopen, aan achterzijde van het parkeerterreintje voor de metalen poort RA, het smalle pad tussen omheining en afrastering inlopen, voorbij bocht naar links het brugje over, verhard voetpad pal naast de beek met de beek aan rechterhand, voor de watermolen RA het brugje over, aan overzijde langs het gebouw met het gebouw aan linkerhand vervolgens doorlopen tot een klinkerweg aan rechterhand.
# Watermolen Otten is met zijn twee waterraderen een van de bekendste watermolens van Zuid-Limburg, de molen is gebouwd in 1776.
Bij deze weg RA, direct daarna LA de trap oplopen, boven aangekomen RD de weg volgen tot T-splitsing.
Bij deze T-splitsing RA, “Wielderdorpstraat” N595, de weg die overgaat in “Marchiersstraat” volgen tot de kerk het startpunt.
Legenda:
RA = rechtsaf, RD = rechtdoor en LA = Linksaf
SLL = Stichting het Limburgs Landschap
Bekijk de volledige routebeschrijving ⇢
Bereikbaarheid en toegankelijkheid
Startpunt
Sint-Gertrudiskerk, Kerkstraat 3, 6321 BD te Wijlre. Plan Route
Met de auto
Aan de “Marchiersstraat” N595 is bij de bushalte aan de westzijde van de weg een kleine parkeerterrein en iets verder in de “Stationsstraat” tegenover de kerk een groot parkeerterrein beide op kleine loopafstand van de kerk.
Openbaar vervoer
Bushalte Wielderdorpstraat aan de Wielderdorpstraat 6321 CL in Wijlre. Aanlooproute: Met OV: Loop vanuit een van de bushaltes aan de “Wielderdorpstraat” die verderop overgaat in “Marchiersstraat” N595 in zuidelijke richting naar de kerk.
Rolstoeltoegankelijkheid
Deze route is niet geschikt voor rolstoelen of kinderwagens.
Honden
Mits de geldende regels worden nageleefd, zijn honden toegestaan in dit gebied.
Foto's (11)
Routekaart
Topografische routekaart
Deze wandeltocht is ook beschikbaar op een zeer gedetailleerde topografische kaart naar-de-gulperberg.pdf. Het printen van deze topografische kaart kan door gebruik te maken van de mogelijkheden die de PDF reader biedt.
Download(s)
Horecagelegenheden
In de plaats Wijlre en Gulpen
Brasserie Du Chateau
Wittemer Allee 20
6286 AB Wittem
Bezoek website
5☆-tocht! Verschillende bergjes, afwisselende landschappen en erg mooie vergezichten.