Langs Oud-Herlaer, ’s-Hertogenbosch te Noord-Brabant
Wandeltocht door het Bossche Broek, landgoed Sterrenbosch en landgoed Haanwijk. Tijdens de tocht komt men langs kasteel Nieuw-Herlaar en de plek waar het kasteel Oud-Herlaer heeft gestaan. Oud-Herlaer ook Oud-Herlaar geheten was een kasteel aan de Dommel vrijwel tegenover het kasteel Maurick in Vught. Het kasteel kreeg de naam Oud-Herlaer toen een kilometer stroomopwaarts een nieuw kasteel Nieuw-Herlaar is gebouwd. Eens was Oud-Herlaer de zetel van de belangrijke heerlijkheid Herlaar (Herlaer). De Lijst van heren en vrouwen van Herlaar omvat een aantal aanzienlijke adellijke geslachten. Uiteindelijk werd de heerlijkheid bezit van de markiezen van Bergen op Zoom, die nog tal van andere bezittingen hadden. Door dit alles werd het kasteel verwaarloosd en uiteindelijk gesloopt. Oude muurgedeelten zijn gebruikt voor de huidige in 1850 gebouwde boerderij Out-Herlaer. In de stal is nog een schietsleuf van het vroegere kasteel bewaard gebleven. Het Bossche Broek is van oorsprong moerassig veengrondgebied. Toen in 1185 ‘s-Hertogenbosch werd gesticht, vormden deze moerasgronden een natuurlijk verdedigingswerk naast de vestingmuren. Vanwege de grote militaire en strategische betekenis is het gebied zo goed als onaangetast gebleven. Momenteel is het een open gebied met mooi uitzicht op ’s-Hertogenbosch met de kathedraal als hoogtepunt. Het Landgoed Haanwijk bestaat uit een grote afwisseling aan verschillende soorten natuur. Bos, weitjes en statige lanen, het is er allemaal. In de tijd van de Romeinen was er al bewoning in het natuurgebied. Ook in de Middeleeuwen werd het gebied door mensen gebruikt, uit die tijd zijn de lage dijkjes die nog in het gebied liggen. De lager gelegen gebieden liepen nogal eens onder water, met behulp van dijkjes hielden de bewoners droge voeten. Een aantal keer gaat de tocht over dergelijke dijkje. Het landhuis Haanwijk is uit 17de eeuw, het parkbos werd aangelegd in de Engelse landschapsstijl. 60% van deze wandeltocht is onverhard.
Routebeschrijving
1.
Vanuit de parkeerstrook met de rug naar de horecagelegenheid RD vertrekken, vervolgens iets voorbij de parkeerstrook RA, “Zuiderplasweg”, verderop buigt de verharde weg naar rechts, de weg met de waterplas aan rechterhand verder volgen tot T-splitsing, zijweg “Zuiderstrandweg” voor de T-splitsing aan rechterhand negeren.
Bij deze T-splitsing LA, “Sterrebosweg”, vervolgens na ca. 50m RD, kn82 volg 81, zowel het smalle onverharde pad aan overzijde van de waterloop links van de weg als de verharde weg kunnen gevolgd worden, pad aan rechterhand negeren, het smalle pad loopt parallel aan de weg.
Voor het ir. A.J.A.M. Segers gemaal, bij 3-sprong LA, kn81 volg 17, de verharde weg gaat iets verder onder twee viaducten door.
Iets voorbij het 2de viaduct en verkeerssluis LA, “Sterrenbos 2-3”, wn route, verderop t.h.v. boerderij nr.2 gaat de verharde weg over in een grindpad.
Bij kruising RD, pad met BL bordje “Sterrenbosch” en aan linkerhand een terrein van hondenvereniging PHV, blauw-gele (BL routepaaltjes) en wn route.
Na ca. 180m rechts aanhouden (het andere pad kan ook gevolgd worden iets verder komen beide paden weer samen), het pad buigt met een ruime bocht naar rechts, het pad verder volgen tot verharde weg voor inrit van woning nr.1 iets voorbij een 2de houten voetgangerssluis.
Voor de inrit LA, verharde weg, blauw-gele en wn route.
In bocht naar rechts van de weg LA, smal pad met BL bordje “Sterrenbosch” en landbouwperceel aan rechterhand, blauwe (BL routepaaltjes) en wn route.
Voorbij boomstam brugje, bij T-splitsing LA, breder pad, blauwe route, kn17 volg 16, voorbij metalen afsluitboom gaat het pad over een dijkje.
RD, pad aan linkerhand negeren, wn route.
Pad met flauwe bocht naar rechts met een lage heuvel aan linkerhand verder volgen, smal pad voor de heuvel aan linkerhand negeren, iets verder t.h.v. een iets hogere heuvel het pad met flauwe bocht naar links verder volgen, pad aan rechterhand negeren.
3.
Bijna aan einde van de heuvel RA richting afsluitboom t.h.v. bosrand, blauwe route, kn16 volg 14, vervolgens bij kruising met aan rechterhand een bankje RD langs de metalen afsluitboom, blauwe en wn route, men verlaat het bos.
Voorbij een voetbalveldje aan linkerhand, bij kruising RA, blauwe route, kn14 volg 18.
Bij kruising RD, smalle verharde weg, “Haanwijk”, blauw-rode (BL routepaaltjes) en wn route, de weg volgen tot een dijkje aan linkerhand.
Bij het dijkje LA, smal pad over het dijkje, blauw-rode route, kn18 volg 8, verderop buigt het pad naar rechts, het pad verder volgen tot T-splitsing bij een verharde weg.
Iets voor de T-splitsing, direct na een houten voetgangerssluis RA, het dijkje verder volgen, blauw-rode route, kn8 volg 9 (het routepaaltje staat langs de weg), vervolgens bij T-splitsing RA, verharde weg.
In bocht naar rechts van de weg LA, grindpad, “Haanwijk”, kn9 volg 5, direct daarna het pad met flauwe bocht naar links verder volgen, pad aan rechterhand negeren, het pad volgen tot een brug over het riviertje de Dommel.
4.
Voor de brug RA, blauw-rode route, de wn route wordt verlaten, onverhard pad over de dijk met de Dommel aan linkerhand.
Na ca. 550m, voorbij een bocht naar links van het pad over de dijk en aan rechterhand aan de voet van de dijk twee klaphekken RA de dijk verlaten, aan de voet van de dijk door de twee klaphekken (een doorgang tussen twee percelen grasland).
Iets voorbij brugje, bij kruising met breder pad RD, blauw-rode route, pad met BL bordje “Haanwijk” over dijkje, het pad over het dijkje volgen tot T-splitsing direct na de 2de bocht naar links.
Bij deze T-splitsing LA, blauw-rode en wn route, breder pad met na ca. 300m een bankje en ruim voorbij het bankje een metalen poort, voorbij de poort buigt het pad over de dijk naar rechts met aan linkerhand een witte boerderij.
# De muurgedeelten van de witte boerderij Out-Herlaer zijn muurresten die overeind zijn blijven staan van het in 1736 gesloopte kasteel Oud-Herlaar.
Voorbij een houten afsluitboom, bij 3-sprong LA, iets verder RA een trapje af, vervolgens bij kruising LA, verharde weg, “Sterrenbos”, de blauw-rode en wn route worden verlaten.
RD, weg met aan linkerhand een picknicktafel, weg “Sterrenbos 1” aan rechterhand negeren, blauw-gele route.
RD, “Sterrenbos”, weg “Sterrenbos 2,3” aan rechterhand negeren.
5.
Direct na 1ste viaduct links aanhouden, de dijk oplopen met verderop aan rechterhand het gemaal, het onverharde pad over de dijk verder volgen tot kruising met een verhard fietspad t.h.v. brug.
Bij deze kruising RD, kn80 volg 52, het pad over de dijk ca.1,1 km volgen tot een pad met twee zwerfkeien met opschrift aan rechterhand en draaihekje aan voet van de dijk.
Bij dit pad RA de talud afdalen, aan de voet van de dijk door het draaihekje, verderop t.h.v. metalen poort buigt het pad naar links.
Iets voorbij een bocht naar rechts, bij T-splitsing RA, breed grindpad, verderop buigt het pad voor een metalen poort naar links, het pad verder volgen tot T-splitsing bij smalle verharde weg, zijpad negeren.
Bij deze T-splitsing LA, zowel het smalle onverharde pad links van de weg als de verharde weg kan gevolgd worden.
Iets voorbij flauwe bocht naar rechts LA, de lange smalle metalen brug met SBB bordje “Bossche Broek” oplopen.
Aan einde van metalen brug, voorbij een houten brugje, bij kruising met een breed pad RD, verderop voorbij een brugje buigt het pad naar rechts.
Iets voor de dijk, bij Y-splitsing recht aanhouden.
6.
Aan einde van het pad scherp RA, verharde weg met gracht aan linkerhand.
RD, verharde weg “Singelgrachtweg” aan rechterhand negeren.
In flauwe bocht naar rechts van de weg LA, de weg met de gracht aan linkerhand volgen tot T-splitsing met aan linkerhand een brug.
Bij deze T-splitsing LA de brug over, aan overzijde buigt de weg naar links.
In een bocht naar rechts, voor een omheind grasveldje RA, verhard voetpad met het veldje aan linkerhand en bankjes aan rechterhand met voorbij het veldje een metalen voetgangerssluis.
Voorbij volgende voetgangerssluis RD, weg aan linkerhand negeren.
Bij T-splitsing met op enige afstand een brugje aan rechterhand LA.
Voor schoolgebouw, bij Y-splitsing RA, het fiets-/voetpad volgen tot T-splitsing iets voor een doorgaande weg.
Bij deze T-splitsing RA, voetpad langs de “Oude Gestelseweg”, verderop buigt het voetpad met flauwe bocht naar rechts.
Bij 4-sprong RA, weg met de parkeerstrook, het startpunt.
Legenda:
RA = rechtsaf, RD = rechtdoor en LA = Linksaf
SBB -Staatsbosbeheer
BL = Brabants Landschap.
Wandelnetwerk:
Groen/gele markeringen, kn staat voor een knooppuntpaaltje met genummerde richting, wn staat voor netwerk routepaaltje met alleen richting.
Bekijk de volledige routebeschrijving ⇢
Bereikbaarheid en toegankelijkheid
Startpunt
Moeke Den Bosch, De Pettelaarse Schans 1, 5216 CG te ’s-Hertogenbosch. Plan Route
Met de auto
Parkeren kan op de parkeerstrook iets voor het restaurant.
Openbaar vervoer
Bushalte Provinciehuis, 's-Hertogenbosch. Aanlooproute: Ga in oostenlijke richting op de Pettelaarseweg. Flauwe bocht naar rechts om op de Pettelaarseweg te blijven. Sla rechtsaf naar de Senecalaan. Weg vervolgen naar de Oude Gestelseweg. Sla rechtsaf naar De Pettelaarse Schans.
Rolstoeltoegankelijkheid
Deze route is niet geschikt voor rolstoelen of kinderwagens.
Honden
Mits de geldende regels worden nageleefd, zijn honden toegestaan in dit gebied.
Foto's (9)
Routekaart
Topografische routekaart
Deze wandeltocht is ook beschikbaar op een zeer gedetailleerde topografische kaart langs-oud-herlaer.pdf. Het printen van deze topografische kaart kan door gebruik te maken van de mogelijkheden die de PDF reader biedt.
Download(s)
Horecagelegenheden
Moeke Den Bosch
De Pettelaarse Schans 1
5216 CG ’s-Hertogenbosch
Bezoek website
Koffie- en Theehuis 't Haantje
Haanwijk 3
5271 VG Sint-Michielsgestel
Bezoek website
De komende weken rekening houden met afgesloten paden in het Bossche Broek. Momenteel is het fietspad dat dwars door het gebied loopt sinds een paar weken afgesloten. De afsluiting duurt nog tot eind oktober. Delen van het fietspad worden opgehoogd, zodat het toegankelijk blijft als de hooilanden eromheen natter worden. Verder worden oevers van aansluitende sloten aangepast. Deze werkzaamheden duren tot en met november.
Deze wandeling gelopen op 25 augustus. Leuke en mooie wandeling; eerste en laatste stuk een beetje saai… hier en daar best nat (het had erg geregend). Leuk om even een uitstapje te maken Den Bosch in op het moment dat de wandeling vlak langs de wallen gaat en daarna de wandeling af te maken.
18 mei 2023 de wandeltocht gecontroleerd. Geen veranderingen gezien. Veel wandelplezier!
Zeer mooie tocht wel lekker open dus met het voorjaarszonnetje heerlijk om te lopen.
Vele mooie uitzichten en heb heel veel vogels gezien en gehoord.
Groetjes Nellie Ad en Cor
De wandeltocht is iets gewijzigd en komt nu dichter bij de vestingwallen van Den Bosch wat een mooie gelegenheid biedt ruim voor het einde een bezoek aan Den Bosch te brengen. Veel wandelplezier!