Elsberg-tocht, Rheden te Gelderland
Wandeltocht door de Onzalige Bossen, de Rheder- en Worthrhederheide en het Herikhuizerveld in het Nationaal Park Veluwezoom op de Veluwe. De Onzalige Bossen is een eeuwenoud bosgebied waarvan de herkomst van de benaming niet helemaal duidelijk is. Het waarschijnlijkst is dat deze afgeleid is van het Middelnederlandse woord on-saelig, wat armzalig betekent en verwijst naar de bodem die arm is aan voedingsstoffen. Een tweede, vaak aangenomen verklaring heeft te maken met de familie van Sadelhoff die in de zeventiende eeuw twisten om het jachtrecht met de Graven van Nassau die ook een deel in eigendom hadden en het gebruikten als jachtgebied. Door de vele onderlinge twisten kreeg het de naam On-Sadelhoffse Bossen, wat later verbasterd werd tot Onzalige Bossen. De Rheder- en Worthrhederheide omvat heide, bos en stuifzand en omvat in totaal circa 850 ha. Op de Elsberg (94 m hoogte) in dit gebied heeft Natuurmonumenten een uitzichtpunt ingericht. Het Herikhuizerveld is een heuvelachtig heidegebied, het gebied is genoemd naar de nabijgelegen voormalige boerderij Herikhuizen. Het wordt ook wel de Posbank genoemd, naar het monument dat op een heuvel aan de noordoostzijde staat.
Routebeschrijving
- Uitspanning/theehuis Koepel De Kaap (sinds 1899) met schitterend uitzicht.
- De Carolinahoeve wordt aan een van de koningswegen gebouwd in opdracht van prinses Anna van Hannover, weduwe van stadhouder Willem IV. Zij liet de hoeve vernoemen naar de dochter Carolina van Oranje, vorstin van Nassau Weilburg geboren in 1743.
- Natuurobservatiepost “De Elsberg”: is gebouwd op een heuveltop ± 90 boven NAP en biedt een schitterend uitzicht over een landschap dat in de ijstijd is ontstaan. U maakt een goede kans om vanaf dit punt wild (zwijnen, herten en reeën) waar te nemen (verrekijker meenemen)
- Paviljoen De Posbank (horeca/gehele week geopend) met een stenen Pos-bank geplaatst in 1918 ter ere van ANWB-pionier en tweede voorzitter van de ANWB, G.A. Pos.
- Uitspanning/theehuis Koepel De Kaap (sinds 1899) met schitterend uitzicht.
- De Carolinahoeve wordt aan een van de koningswegen gebouwd in opdracht van prinses Anna van Hannover, weduwe van stadhouder Willem IV. Zij liet de hoeve vernoemen naar de dochter Carolina van Oranje, vorstin van Nassau Weilburg geboren in 1743.
- Natuurobservatiepost “De Elsberg”: is gebouwd op een heuveltop ± 90 boven NAP en biedt een schitterend uitzicht over een landschap dat in de ijstijd is ontstaan. U maakt een goede kans om vanaf dit punt wild (zwijnen, herten en reeën) waar te nemen (verrekijker meenemen)
- Paviljoen De Posbank (horeca/gehele week geopend) met een stenen Pos-bank geplaatst in 1918 ter ere van ANWB-pionier en tweede voorzitter van de ANWB, G.A. Pos.
- Spreng op Heuven, een spreng, sprang of sprengebeek is een door mensen gegraven of verlegde beek met zodanige gegraven bronnen dat er onder druk staand grondwater aan de oppervlakte wordt gebracht.
- Schaapskooi Heuven van de Stichting Rhedense Schaapskudde: opgericht in 1963 en officieel erkend fokcentrum van het karakteristieke Veluws heideschaap.
- Koetshuis Heuven op jet landgoed Heuven is in 1861 gebouwd. Het achterliggende stalgebouw werd in 1890 toegevoegd. Helaas is het statige landhuis dat op het landgoed stond is verdwenen. Het landhuis was tussen 1858 en 1860 gebouwd en in 1939 afgebroken.
- Vanuit het perron naar de spoorwegovergang “Groenstraat” lopen, bij deze spoorwegovergang noordelijk richting rotonde vertrekken. Vervolgens bij de rotonde RD de “Arnhemsestraat” oversteken en de “Schietbergseweg” inlopen, deze weg volgen tot zijweg aan rechterhand direct na woning nr.16.
- Bij deze weg RA, verderop iets voorbij inrit van een woning gaat de weg over in een onverhard pad met iets verder een klaphek, voorbij het klaphek ca.200m doorlopen tot een pad aan rechterhand in een kleine open plek in het bos, overige zijpaden negeren.
- Bij dit pad scherp RA, het dalend pad volgen tot T-splitsing met aan rechterhand een houten poort met klaphek.
- Bij deze T-splitsing LA, pad met afrastering aan rechterhand.
- Na ca. 300m, voorbij hogere heuvel aan linkerhand links aanhouden, het stijgende pad op helling van de heuvel oplopen.
- Bij kruising RA, kn14 volg 27 (het routepaaltje staat iets aan linkerhand), pad met bosrand aan rechter- en open heidegebied aan linkerhand.
- Het pad met bocht naar links verder volgen, twee zijpaden aan rechterhand negeren, wn27, de rand van het heidegebied verder volgen.
- Bij 3-sprong links aanhouden, dalend pad, wn27, vervolgens bij 3-sprong rechts aanhouden richting klaphek met daarachter traptreden, kn27 volg 93.
- Boven aangekomen bij 4-sprong RA, kn93 volg 5, pad met de Koepel de Kaap aan rechterhand aandachtspunt 1
- Direct na de koepel rechts aanhouden, wn5, verderop passeert men een klaphek. Iets voorbij het klaphek RD, pad aan rechterhand negeren, wn5, het pad buigt naar links met open grasland aan linkerhand.
- Iets voorbij klaphek, bij kruising RD het brugje over, aan overzijde bij T-splitsing RA, wn5, het pad buigt naar links.
- Bij 3-sprong links aanhouden, kn5 volg 11, vervolgens na ca. 80m RA, kn11 volg 4.
- Bij kruising LA, kn4 volg 85, vervolgens na ca. 70m bij kruising met ruiterpad RD, wn85.
- Aan einde van het pad, bij 4-sprong LA, verhard fietspad met paddenstoel 22748/001 richting “Posbank”, direct daarna RD, pad aan linkerhand negeren, kn85 de wn route wordt verlaten, het fietspad verder volgen.
- T.h.v. paddenstoel 22746/001 RA, eveneens een verhard fietspad. Bij kruising met verharde weg RD, grindpad met klaphek en veerooster.
- Na ca. 170m, bij kruising RA, het pad volgen tot 5-sprong iets voorbij een klaphek met veerooster.
- Bij deze 5-sprong RD, het brede pad rechts van paddenstoel 23932/001 aan overzijde van het verharde fietspad inlopen, direct daarna het brede pad met bocht naar links verder volgen, pad aan rechterhand negeren, verderop buigt het pad naar rechts.
- RD, pad langs afrastering aan rechterhand negeren, verhard fietspad met klaphek en veerooster richting De Carolinahoeve aandachtspunt 2, wn13.
- Iets voorbij de hoeve, voor klaphek met veerooster LA, kn13 volg 82, pad met afrastering aan rechterhand, verderop voorbij klaphek met smal veerooster het smalle pad tussen de beuken richting heuveltop volgen, wn82.
- Na stevige daling, in laagte aan voet van de heuvel RA, ruiterpad met NM15 (Natuurmonumenten bordjes van de 15km lange Zevenheuvelenloop in de Veluwezoom) routepaaltje, de wn route wordt verlaten, het pad daalt verder.
- Bij Y-splitsing rechts aanhouden, het pad ca. 400m volgen tot 4-sprong met een goed herkenbaar wat breder pad, de blauwe rechthoekige bordjes met witte pijl die men onderweg een paar keer tegenkomt wijst bij de 4-sprong naar rechts.
- Bij deze 4-sprong LA, vervolgens na ca. 180m RD, pad aan linkerhand negeren (kan ook als een kruising gezien worden) wn9.
- Bij T-splitsing RA, de wn route wordt weer verlaten.
- Bij 4-sprong LA paddenstoel 20348/001 richting “Loenermark”, breed pad met verhard fietspad, direct daarna RD, pad aan rechterhand negeren.
- Na ca. 250m links aanhouden, onverhard pad met NM15 routepaaltje.
- Na ca.1km, voor flauwe bocht naar links richting een heuveltop en voor een NM15 routepaaltje RA, vooral in de herfst als er veel bladeren op de grond liggen maar ook omdat het pad omgewoeld is het een wat lastig te herkennen pad, de NM15 route wordt weer verlaten.
- Bij T-splitsing LA, het pad met verhard fietspad volgen tot verharde weg direct na een klaphek met veerooster.
- # Men kan de wandeltocht bij de weg iets inkorten tot 17,9 kilometer door geen bezoek te brengen aan de observatiepost. Ga dan bij de weg LA de “Brug. Bloemersweg” in, verderop buigt de weg naar links. Ga verder bij punt 31.
Bezoek aan de observatiepost, bij deze weg RD paddenstoel 20879/001 richting “Loenermark”, weg aan linkerhand negeren, het onverharde pad rechts van de weg volgen tot 4-sprong in bocht naar rechts van de weg voorbij een parkeerterrein. - Bij deze 4-sprong LA, het pad met links van het pad NM bord “Observatiepost de Elsberg” inlopen, iets verder door klaphek, verderop voorbij tweede klaphek is de observatiepost aandachtspunt 3, na bezoek terugkeren naar de 4-sprong.
Weer terug bij de 4-sprong RA paddenstoel 20358/001 richting “Posbank”, iets verder het onverharde pad links van de weg inlopen, het pad terug volgen tot bocht naar rechts van de weg. - Bij deze bocht RA paddenstoel 20879/001 richting “Posbank”, verharde weg “Burg. Bloemersweg” met iets verder een klaphek met veerooster, verderop buigt de weg naar links.
- Ca. 250m voorbij flauwe bocht naar links en ruim voor volgend flauwe bocht naar links LA, onverhard pad, iets verder RD, achtereenvolgens ruiterpad aan linker- en rechterhand negeren, direct daarna bij kruising met ATB eveneens RD.
- Bij T-splitsing RA, NM15 route, het pad volgen tot 3-sprong, zijpad negeren.
- Bij deze 3-sprong RA, MN15, iets verder LA, NM15 route, na ca. 80m RD, smal pad aan linkerhand negeren, NM15.
- RD, pad aan rechterhand negeren, de NM15 wordt tijdelijk verlaten, pad met zandwal aan rechterhand.
- RD, pad aan linkerhand negeren, men volgt weer de NM15 route met nog een klein stukje zandwal aan rechterhand.
- Bij 3-sprong rechts aanhouden, wn44 en NM15 route.
- Bij 4-sprong RD, de NM15 route wordt verlaten, iets verder bij 3-sprong links aanhouden, kn44 volg 24.
- Bij kruising met verhard fietspad RD, wn24.
- Bij 3-sprong RA door klaphek, kn24 volg 1, doorlopen tot parkeerterrein, op het parkeerterrein met aan rechterhand Paviljoen Posbank aandachtspunt 4 links aanhouden naar de verharde weg lopen, de wn route wordt tijdelijk verlaten, op de weg RA.
- Na ca. 100m LA, onverhard pad met NM bordje en afrastering aan linkerhand, vervolgens in bocht naar rechts LA door klaphek, wn54.
- Direct na bocht naar links, t.h.v. bankje RA, kn54 volg 10.
- Voorbij bocht naar links RA, kn10 volg 38.
- Voorbij klaphek, bij kruising met verharde weg RD, wn38, het pad buigt naar links, vervolgens pad met bocht naar rechts door klaphek verder volgen, smal pad aan linkerhand negeren, wn38, iets verder het pad met bocht naar links verder volgen, pad aan rechterhand negeren, kn38 volg 26.
- Bij T-splitsing LA, kn26 volg 57, stevig dalend pad.
- Beneden bij T-splitsing RA, pad met bungalowpark aan linkerhand, kn57 volg 33.
- Bij kruising LA, kn33 volg 16, vervolgens bij splitsing rechts aanhouden, direct daarna RD, pad aan rechterhand negeren, wn16, verderop plas Spreng op Heuven aan rechterhand aandachtspunt 5.
Bij kruising met aan rechterhand een dam in de spreng LA, het pad met traptreden op, de wn route wordt verlaten. - Bij 3-sprong rechts aanhouden, vervolgens bij T-splitsing LA, het pad rechts van het verhard fietspad volgen, aan rechterhand is de schaapkooi aandachtspunt 6 te zien, doorlopen tot bocht naar links van het fietspad, in deze bocht rechts aanhouden, het omheinde grasland verder aan rechterhand volgen.
- Voorbij het omheinde grasland het pad met flauwe bocht naar links verder volgen, pad aan rechterhand negeren, het pad met verderop Koetshuis Heuven aandachtspunt 7 aan rechterhand volgen tot smal pad aan rechterhand direct na bosschages ca. 120m voorbij het koetshuis, overige zijpaden negeren.
- Bij dit pad RA, wn12, smal pad met de bosschages aan rechterhand, iets verder bij T-splitsing RA, kn12 volg 42, het pad buigt naar links met afrastering aan linker- en bosschages aan rechterhand.
- Aan einde van het pad direct na elke traptreden, bij T-splitsing LA, de wn route wordt verlaten, het holle pad volgen tot bocht naar rechts iets voor een breder pad.
- Bij deze bocht het pad met bocht naar rechts verder richting het bredere pad volgen, bij het bredere pad het smalle pad aan overzijde van het bredere pad inlopen, smal pad met afrastering aan linkerhand.
- Bij 3-sprong RA richting fietspad, vervolgens het fietspad richting rotonde volgen.
- Bij de rotonde RD de “Groenstraat” aan overzijde van de doorgaande weg “Arnhemsestraat” inlopen, iets verder is de spoorwegovergang met links en rechts een perron, het startpunt.
RA = rechtsaf, RD = rechtdoor en LA = Linksaf
SBB = Staatsbosbeheer.
Wandelnetwerk: Veluwezoom, kn staat voor een knooppuntpaaltje met genummerde richting, wn staat voor netwerk routepaaltje/bordje met een genummerde richting.
Bekijk de volledige routebeschrijving ⇢
Bereikbaarheid en toegankelijkheid
Startpunt
Station Rheden, Dr. Langemeierweg 16A, 6991 EV te Rheden. Plan Route
Met de auto
Parkeren kan bij het station
Openbaar vervoer
Station Rheden
Rolstoeltoegankelijkheid
Deze route is niet geschikt voor rolstoelen of kinderwagens.
Honden
Mits de geldende regels worden nageleefd, zijn honden toegestaan in dit gebied.
Foto's (10)
Routekaart
Topografische routekaart
Deze wandeltocht is ook beschikbaar op een zeer gedetailleerde topografische kaart elsberg-tocht.pdf. Het printen van deze topografische kaart kan door gebruik te maken van de mogelijkheden die de PDF reader biedt.
Download(s)
Horecagelegenheden
In de plaats Rheden
Koepel de Kaap
Beekhuizenseweg 2
6991 JM Rheden
De Carolinahoeve
De Carolinahoeve 1
6994 JB De Steeg
Bezoek website
Paviljoen De Posbank
Beekhuizenseweg 1
6991 JM Rheden
Bezoek website
Hoi advies,
Dankjewel voor de reactie. Jij hebt de doorslag gegeven om door de onzalige bossen te gaan wandelen! We hebben geluk met het weer morgen!
Vandaag heb ik de Elsberg-tocht gelopen. Prachtige wandeling! En het mooie zonnetje en dunne laagje sneeuw op de toppen van de heuvels maakte de tocht misschien nog wel mooier. Ik raad iedereen trouwens aan om de route niet in te korten, want ook al moet je daarvoor hetzelfde doodlopende pad heen en terug, de observatiepost op de Elsberg was zeker de moeite waard om even te bezoeken.
Weer terug geplaatst op de site. Omdat de wandeltocht niet meer onderhouden werd door de routemaker en delen van de oorspronkelijke wandeltocht door tegenwoordig gesloten delen van het gebied ging is de wandeltocht verwijderd geweest van de site. Afgelopen zaterdag 21 januari 2023 de wandeltocht gecontroleerd en herzien op een aantal punten, bijgewerkt en weer op de site gezet, de oude reacties zijn hiermee verloren gegaan. Het startpunt is verplaatst naar station Rheden. De wandeltocht is in de omgeving van de Elsberg flink ingekort bij een bezoek aan de observatiepost de Elsberg loopt men zowel op de heenweg als de terugweg over hetzelfde pad. De totale lengte van de wandeltocht is 20,3km zonder een bezoek aan de observatiepost 17,9km. De routebeschrijving is weer actueel. Veel wandelplezier!
Hoi adrie,
Wil de wandeling dit weekend gaan lopen. Twijfel nog tussen deze wandeling of de route’ onzalige bossen’ die in velp start. Weet jij welke mooier is?
Hallo Martine, welke de mooiste is is lastig te beantwoorden is een kwestie van smaak. Beide wandeltochten lopen door de bossen met mooie vergezichten bij de Posbank. Ik zelf geef de voorkeur aan de lijnwandeling Door de Onzalige Bossen. In deze tocht zitten meer bezienswaardigheden zoals landgoed Biljoen en de mooi gelegen plas met “Waterval Beekhuizen” maar is ook gevarieerder omdat de lijnwandeling door meer deelgebieden van het Nationaalpark Veluwezoom gaat.