De Hümmling en Clemenswerth, Sögel te Nedersaksen
Deze wandeling start in Sögel bij het barokke jachtslot Clemenswerth, der Stern im Emsland, midden in het natuurpark de Hümmling. De route gaat via het slotpark, langs de rivier de Nordradde en over veldwegen naar het uitgestrekte Hedwigswald. Sögel is ongeveer 40 minuten rijden vanuit Sellingen, ein Katzensprung. Het 42 ha. grote slotpark van Clemenswerth is vrij toegankelijk. Bijzonder zijn de lindelanen, Sellingen de vijvers en de besloten kloostertuin. Het hoofdgebouw is nog compleet ingericht. De zes paviljoens eromheen behoren tot het Emslandmuseum. Een bezoek waard, zie de website Schloss Clemenswerth. Het natuurpark de Hümmling is een gebied, dat net zoals Westerwolde en de Hondsrug, in de laatste ijstijd is ontstaan. Het is een zandrug met morenen, grafheuvels en hunebedden. Het strekt zich uit van noord naar zuid, is 28 kilometer lang en slechts enkele kilometers breed. Het hoogste punt is de Windberg, 73 meter boven zeeniveau. Dit lieflijke landschap is bosrijk, glooiend en weids. Er gaan hier veel wegen door de velden, een droom voor wandelaars. Hier zijn twee gemarkeerde LAW-routes: de Friesenweg en de Pilgerweg. Het is mogelijk om een rondje te maken in een Bestattungswald (begrafenisbos). Tenslotte lopen we langs een prachtig onderhouden Joodse begraafplaats midden in het bos. 81% van deze wandeltocht is onverhard.
Met dank aan Cees Stolk en het Dagblad van het Noorden.
Routebeschrijving
- Loop vanaf parkeerplaats 1 bij Schloss Clemenswerth in de richting van het slot en paviljoen Osnabrück ofwel de Schlosskeller Clemenswerth, een café, restaurant met een terras, gevestigd in de keldergewelven van het paviljoen. Dit was eens de wildkelder van het jachtslot Ga voorbij de Schlosskeller gelijk RA.
- Passeer paviljoen Paderborn. Ga vlak vóór het volgende paviljoen, Hildesheim, RA. De naam van het paviljoen staat boven de voordeur. De route gaat nu over een lange lindelaan, een deel van de Friesenweg, een lange afstand – pad van Osnabrück tot Papenburg v.v.
- Loop de laan af en komt uit bij een slotvijver. Ga hier RA en loop langs de vijver in de richting van een houten brug.
- Ga LA over de brug en daarna weer LA.
- Na 50 meter het 1ste pad RA bij een slagboom.
- Loop vanaf parkeerplaats 1 bij Schloss Clemenswerth in de richting van het slot en paviljoen Osnabrück ofwel de Schlosskeller Clemenswerth, een café, restaurant met een terras, gevestigd in de keldergewelven van het paviljoen. Dit was eens de wildkelder van het jachtslot Ga voorbij de Schlosskeller gelijk RA.
- Passeer paviljoen Paderborn. Ga vlak vóór het volgende paviljoen, Hildesheim, RA. De naam van het paviljoen staat boven de voordeur. De route gaat nu over een lange lindelaan, een deel van de Friesenweg, een lange afstand – pad van Osnabrück tot Papenburg v.v.
- Loop de laan af en komt uit bij een slotvijver. Ga hier RA en loop langs de vijver in de richting van een houten brug.
- Ga LA over de brug en daarna weer LA.
- Na 50 meter het 1ste pad RA bij een slagboom.
- Dan LA en vrijwel direct RA, dan min of meer RD, het brede pad blijven volgen bij een fietsbord richting Spahnharrenstätte.
- Na 150 meter is er een haakse bocht naar links. Ga in die bocht RA, een gras – pad dat naar het riviertje de Nordradde leidt. Goed opletten! In die bocht ligt een pelgrimssteen die naar links wijst. Volg die steen dus niet.
- Ga bij de rivier aangekomen LA. Kruis een asfaltweg. Op dit punt is een picknickbank met een pelgrimssteen.
- Ga hier RD over een half verhard fietspad, nog steeds links langs het riviertje, richting Spahnharrenstätte.
- Na een poosje is er links een vistrap in een zijriviertje. Verderop is er in de rivier weer een vistrap. Hier is ook een bankje. Even verder is een viersprong.
- Ga bij de viersprong LA, een half verhard bospad, dat niet meer langs de rivier loopt.
- Ga bij de volgende viersprong van landwegen RD en bij een T-splitsing RA, een brede half verharde landweg.
- Na 300 meter is er bij een splitsing een bankje met een infopaneel over een bos, waar met Pinksteren 2019 een natuurbegraafplaats is geopend voor alle gezindten met een plek om te rusten of na te denken. Er is een pad aangelegd naar de bezinningsplek. Belangstelling? Loop dan even 10 minuutjes door het bos. Het pad komt weer uit bij de ingang. Ga na het rondje RA en loop zo links van het bos.
- Voor de doorlopers: ga bij de splitsing en het bankje LA en loop zo links van het bos. Even verder wordt het een asfaltweg en daarna een klinkerweg.
- Aan het einde van het bos bij een splitsing LA. Het blijft een klinkerweg, die in de richting van een dorp gaat.
- Steek bij de voorrangsweg de straat over en ga LA over het fietspad en na 50 meter RA langs een boerderij, een asfaltweg.
- Voorbij de boerderij, die zich aan de rechterhand bevindt, wordt de asfaltweg een gras – pad door het veld. Ga bij een T – splitsing voor een bomenrij RA.
- Ga bij een driesprong van veldwegen min of meer RD ( niet RA), het pad buigt wel een beetje naar rechts en even verderop loopt de route langs een schuur, die vanaf dat punt zichtbaar is, als er geen maïs op het veld staat.
- Ga aan het einde van de weg RA, een beton – pad, dat naar het dorp gaat.
- Ga bij het plaatsnaambord Spahnharrenstätte en een pelgrimssteen LA, richting Werlte, een klinkerweg, Voorbij het laatste huis links wordt het pad half verhard, en nog verder wordt het een bospad. Het bos is links.
- Ga bij een viersprong RD, richting Börger en volg het pad door het bos.
- Ga na 300 meter bij een oranje bord langs een slagboom LA, een breed bospad.
- Ga bij het 3de bospad links LA. Dit punt is 150 meter voorbij een oranje bord, bij een kruising van paden. Dit is een half verharde weg.
- Bijna aan het einde van deze weg is links een infopaneel over de talrijke grafheuvels, die zich hierachter in dit bos, het Hedwigswald, bevinden.
- Ga vlak voor een slagboom RA over een paadje dat parallel loopt aan een weg.
- Ga aan het einde LA naar de weg en op de weg RA.
- Loop nu het bos uit en ga na ongeveer 500 meter voorbij het bos bij een kruising van paden LA, een half verharde weg door het veld.
- Ga helemaal RD, negeer alle zijwegen, de weg komt uit in een bosje. RD.
- Ga aan het einde van dit bosje, bij een T – splitsing en een pelgrimssteen RA en loop nu links van een rij bomen.
- Ga bij een kruising en een picknickbank van de pelgrimsweg RD.
- Links is een diepe kuil, die volstaat met boompjes. Voorbij de kuil gaat het pad langs een veld. Nog steeds RD. Ga bij de volgende viersprong LA.
- Dit pad komt uit in een bos. Ga hier RA, daarna direct LA. Daar staat even verder aan de rechterhand een oude jaknikker. Ga RD.
- Op een T – splitsing na een slagboom en een bankje LA, een bospad.
- Na ruim 100 meter op een viersprong RA, een bosweg.
- Ga helemaal RD tot de bebouwde kom van Sögel, negeer alle zijwegen. Onderweg is er nog een ruime picknicktafel. Bij een kapelletje wordt de weg verhard.
- Tegenover huisnummer 21 wijst een bord een bord LA naar een joodse begraafplaats. Belangstelling? Volg dan het paadje naar links om uit te komen bij de begraafplaats, verscholen in het bos. Het hek is open.
Aan het einde is een monument, een soort drieluik. In het midden staan de namen van de Joodse Duitsers die in 1914 – 18 zijn gestorven voor het vaderland. Links de Joden die in de Tweede Wereldoorlog zijn weggevoerd. Rechts Hebreeuwse teksten. Indrukwekkend.
Ga terug naar de weg en daar LA. - Loop nu verder RD de bebouwde kom van Sögel in.
- Steek aan het einde van deze straat de weg over, ga heel even naar links en dan RA. Hier staat ook een bord richting Schloss Clemenswerth.
- Even verder is rechts Hotel Clemenswerther Hof. Ga bij de rotonde met de blauwe schapen LA en ga de Schlaunallee op, die naar Schloss Clemenswerth gaat.
- Ga voorbij het Hümmlinger Gymnasium RD en kom uit op een slotlaan. Het eerste gebouw links is de Marstall, het oudste gebouw van het slotcomplex, Het dateert uit 1737 en is nu in het bezit van het bisdom Münster en wordt gebruikt als vormingscentrum voor de jeugd en als B en B voor pelgrims.
- Ga vóór Schloss Clemenswerth naar rechts, loop langs twee paviljoenen in de richting van het beginpunt van de rondwandeling, de Schlosskeller Clemenswerth en P1.
RA = rechtsaf, RD = rechtdoor en LA = Linksaf
Bekijk de volledige routebeschrijving ⇢
Bereikbaarheid en toegankelijkheid
Startpunt
Schlosskeller Clemenswerth, Clemenswerth 7, 49751 te Sögel. Plan Route
Met de auto
Als P1 vol is. Er is ook nog een P2.
Openbaar vervoer
Station Lathen of Meppen. Dan met de fietsbus verder. De bus stopt op een aantal plaatsen in Sögel, maar niet bij Clemenswerth. Geen optie voor Nederlanders.
Rolstoeltoegankelijkheid
Deze route is niet geschikt voor rolstoelen of kinderwagens.
Honden
Mits de geldende regels worden nageleefd, zijn honden toegestaan in dit gebied.
Foto's (12)
Margriet Smeets: Schloss Clemenswerth
Janni Barents: Een herfstige lindenlaan in het slotpark
Janni Barents: De slotvijver
Co Barents: Een brug over de slotvijver
Co Barents: De Nordradde
Janni Barents: Een pad langs de Nordradde
Margriet Smeets: Mist in het begrafenisbos
Co Barents: De Hümmling
Janni Barents: Groenbemesting in de Hümmling
Janni Barents: De Joodse begraafplaats in het bos
Co Barents: Het monument op de Joodse begraafplaats
Janni Barents: Der Stern im Emsland
Routekaart
Topografische routekaart
Deze wandeltocht is ook beschikbaar op een zeer gedetailleerde topografische kaart de-hummling-en-clemenswerth.pdf. Het printen van deze topografische kaart kan door gebruik te maken van de mogelijkheden die de PDF reader biedt.
Horecagelegenheden
Schlosskeller Clemenswerth
Clemenswerth 7
49751 Sögel
Bezoek website
In Sögel zijn zeer veel horecagelegenheden.
Een prachtige wandeling en wat is de route bijzonder duidelijk weergegeven. Chapoo!!!