Peelpad

De Peel in 1815Het Peelpad is een circa 415 kilometer lang pad waarvan 80% onverhard. Het pad start in Weert en eindigt in Grave en bestaat uit 25 etappes, alle etappes starten en eindigen in de buurt van bushaltes in een dorp. De Peel is een grotendeels verdwenen hoogveengebied op de grens van Noord-Brabant en Limburg dat uitstrekte van Weert in het zuiden en Grave in het noorden, een gebied dat door de eeuwen heen nauwelijks toegankelijk was. Vanaf de vroege middeleeuwen staken de bewoners van de omliggende gebieden voor eigen gebruik turf uit het veen. Het delven van veen was honderden jaren een lucratieve bezigheid omdat het in de vorm van turf de belangrijkste beschikbare brandstof was. Na afgraven of wegbaggeren van het veen werd de grond geschikt gemaakt voor landbouw. Een van de bekendste gebieden in Nederland voor de grootschalige productie van hoogveenturf was Bourtanger veen in het zuidoosten van Groningen en het oosten van Drenthe. Ook in de Peel heeft grootschalige productie van hoogveenturf plaatsgevonden. Wat rest zijn een tweetal grote aaneengesloten peelgebieden en diverse kleine peelrestanten. Voor de oorsprong van de naam de Peel zijn verschillende verklaringen, een daarvan is dat de streeknaam gekoppeld is aan het Latijnse woord palus (=moeras) de andere het woord Pael dat stond voor een grens of grenspaal. De naam peel komt veel voor in plaats- en veldnamen. Grote delen van het gebied zijn omgevormd tot landbouwgebied, toch zijn er in het oorspronkelijke peelgebied in en aan de rand voldoende natuurgebieden bestaande uit peelrestanten, bos en heidegebieden maar ook beekdalen en gebieden met kleinschalige landbouw te vinden die een leuk gevarieerd pad mogelijk gemaakt hebben.
Adrie Raaijmakers

Routekaart

Peelpad etappe 1

De 16 km lange etappe start in Weert en eindigt in Altweerterheide.

De eerste etappe van Weert naar Altweerterheide gaat door het recreatie-/natuurgebied De IJzeren Man, langs de Kruispeel en door de Laurabossen. De IJzeren Man is een bosgebied met diverse mooi gelegen vennen zoals de Kleine IJzeren Man, het Zwanenven, het Geurtsven en het Eendenven. De Kruispeel is een uitgeveend Peelven met oorspronkelijk laag- en hoogveen, het is het restant van een uitgestrekt heide- en moerassengebied. De Kruispeel ligt ten zuiden van de Tungelroyse Beek en is niet toegankelijk. De etappe gaat langs een hoger gelegen uitkijkplateau met mooi uitzicht over het peelgebied en de Tungelroyse Beek. Na deze eerste kennismaking met een restant van de Peel gaat de etappe via de Vetpeelweg naar de Laurabossen. De Laurabossen danken hun naam aan de Lauramijn in Zuid-Limburg (NL). In de Laurabossen staan dan ook veel grove dennen, dergelijke dennen werden gebruikt voor de onderstutting van mijngangen. Aan einde van de etappe passeert men een klein boerderijtje met de naam “Klein Karelke" hierover meer in de tweede etappe. 81% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Uitzichtpunt over de Kruispeel Uitzichtpunt over de Kruispeel

Peelpad etappe 2

De 19 km lange etappe start in Altweerterheide en eindigt in Stramproy.

De tweede etappe van Altweerterheide naar Stramproy gaat langs de Tungelroyse Beek, door het Wijffelterbroek, het Smeetshof en het Stramprooierbroek. In de eerste etappe is men langs het boerderijtje met de naam "Klein Karelke" gekomen, in deze etappe is direct na het verlaten van de plaats de grote ontginningsboerderij "Groot Karelke" te zien. Beide boerderijen hebben een rol gespeelt in het ontstaan van Altweerterheide. Een Weerter graanhandelaar Jan Henderiks, bijgenaamd Bolle Jan kocht 80 hectare bos en heide en stichtte het ontginningsbedrijf "Karelke” genoemd naar Karelke Schaeken Deze Karelke Schaeken had zijn lapje grond en boerderij aan Bolle Jan verkocht, zijn boerderijtje kreeg de naam "Klein Karelke", de grote ontginningsboerderij werd "Groot Karelke" genoemd. De Tungelroyse Beek die gevolgd wordt is een deel van de gegraven bovenloop die het moerasgebied de Kalver Peel ontwaterde, het moerasgebied is omgevormd tot landbouwgebied en de naam Kalver Peel is verdwenen van de kaarten. Het Wijffelterbroek eveneens van oorsprong een moerasgebied doet nu dienst als waterberging en wordt weer vernat. Door het gebied stromen twee eveneens gegraven beekjes de Vetpeel en de Raam. Het gebied wordt omringd door vochtig grasland die begraasd worden door Taurossen. In het Stramprooierbroek wordt het beekje de Abeek gevolgd, een mooi meanderend beekje door een moerasachtig gebied. Aan de Abeek is een watermolen de Broekmolen, helaas is het waterrad van deze watermolen niet zichtbaar vanaf de weg, bezichtiging kan alleen op afspraak. 81% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

De Tungelroyse Beek De Tungelroyse Beek

Peelpad etappe 3

De 15 km lange etappe start in Stramproy en eindigt in Tungelroy.

Deze etappe van Stramproy naar Tungelroy gaat door het Areven, het beekdal van de Tungelroyse Beek en de Tungelerwallen. Het gebied het Areven is afwisselende natuurgebied met bos, weilanden en hooilandjes, een mooi gevarieerd wandelgebied. De Tungelerwallen is een aangeplant dennenbos dat wordt afgewisseld met stukjes heide en stuifzand, in dit gebied wordt een langgerekte stuifduin gevolgd waaraan het gebied zijn naam ontleend heeft. Halverwege de 19de eeuw had de Tungelroyse beek haar oorsprong in de omgeving van de Tungelerwallen en zorgde voor de afwatering van het uitgestrekt moerasgebied de Kalver Peel dat ten zuiden van Weert lag. Het gebied bestond toen uit moerassig heide- en veengebied met hoogveen. Later is de bovenloop van de Tungelroyse Beek gegraven die zorgde voor de ontwatering van het gebied. De Tungelroyse Beek is weer een meanderend beek geworden met enkele leuke brugjes. Een van deze brugjes is een replica van een houten beekbrug uit de Romeinse tijd. Tijdens graafwerkzaamheden aan de Tungelroyse beek zijn restanten blootgelegd van een houten beekbrug uit de Romeinse tijd. Dat inspireerde een groep vrijwilligers om een replica van de brug over de Tungelroyse beek te bouwen. 82% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Brugje over de Tungelroyse Beek Brugje over de Tungelroyse Beek

Peelpad etappe 4

De 14 km lange etappe start in Tungelroy en eindigt in Ell.

Deze etappe van Tungelroy naar Ell gaat door De Krang, de Ellburg in het beekdal van de Tungelroyse Beek en het Heijkersbroek. De Krang, een natuurgebied direct ten zuidwesten van Swartbroek, is een gebied met enkele boerenbedrijven, akkers, hakhoutpercelen, moeras en vennen. De Krang is zowel historisch als natuurlijk een rijk gebied. Rondom de boerderijen (nu deels buiten gebruik) liggen de bolle akkers die zo kenmerkend zijn voor dit gebied met in het noorden het voormalige moerasgebied Roekespeel, nu grotendeels landbouwgrond. Via het plaatsje Swartbroek gaat de etappe naar het beekdal van de Tungelroyse Beek. Als eerste komt men door het natuurgebied de Ellburg met als bijzonderheid een eeuwenoude vluchtschans de Ellerschans die werd ontdekt bij de herinrichting van de beek en weer zichtbaar is. De schans bestaat uit een stuk grond met een gracht en aan de binnenzijde een meters hoge aarde omwalling. De schans werd gebruikt tijdens de 80-jarige oorlog als vluchtschans. Via het aantrekkelijke Heijkersbroek gaat de etappe vervolgens naar Ell. Het Heijkersbroek zijn populierenbossen die door gewijzigd beheer een mooi gevarieerd bos is geworden. In Swartbroek komt men als bezienswaardigheid langs de stellingmolen De Hoop. 79% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Begrazingsgebied in de Krang Begrazingsgebied in de Krang

Peelpad etappe 5

De 12 km lange etappe start in Ell en eindigt in Nederweert-Eind.

Deze etappe van Ell naar Nederweert-Eind, gaat langs het kanaal Wessem-Nederweert, door het bosgebied Wellensteyn, het waterrijk gebied de Kwegt en langs het Sarsven. In een groot deel van de omgeving waar deze etappe doorheen loopt heeft in het verleden heeft turfwinning plaatsgevonden. Door de ontvening heeft het landschap een grote verandering ondergaan, zo ontstonden vennen en plassen die later weer andere doeleinden kregen. Ook de aanleg rond 1926 van het verbindingskanaal tussen de plaatsen Wessem en Nederweert, heeft veel invloed op het landschap gehad. Zo kwam tijdens de aanleg het vrijgekomen zand onder anderen in het gebied Wellensteyn terecht, het gebied moet voor die tijd plaatselijk enkele meters lager geweest zijn. Later is het gebied Wellensteyn aangeplant met als doel productiebos, momenteel wordt door Het Limburgs Landschap het productiebos geleidelijk omgevormd tot een natuurlijker bos. Ook veel van de vennen, ontstaan door de ontvening, verdwenen onder het zand dat vrijkwam. Het Sarsven is een van de weinig overgebleven vennen. Recent is een deel van het gebied opnieuw ingericht, zo is er in de Kwegt veel opgebracht zand weer verwijderd met als resultaat een nieuw aantrekkelijk waterrijkgebied. De omgeving van het Sarsven blijkt ook een van de belangrijkste Nederlandse vindplaatsen te zijn van bewoning uit de Oude en Midden-Steentijd (10.0000 tot 3.000 voor Christus). 62% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

De Tungelroyse Beek De Tungelroyse Beek

Peelpad etappe 6

De 17 km lange etappe start in Nederweert-Eind en eindigt in Heibloem.

Deze etappe van Nederweert-Eind naar Heibloem gaat door de Banen, de Zoom, de Zwarte Peel, de Nederpeel en het Spaanse Bos. De meeste van deze natuurgebieden zijn ontstaan door de turfwinning. De Banen is een restant van een groot vennencomplex dat na de ontvening van het gebied is ontstaan. Veel van deze vennen rond het natuurgebied de Banen zijn onder andere gedempt met het zand dat vrijkwam bij het graven van het kanaal Wessem-Nederweert. Ook de Zoom maakt deel uit van het zogenaamde Peelvennengebied. Het gebied ligt als een natuureiland te midden van een groot agrarisch gebied. De Zoom is een groot komvormig gebied gevormd door turfgraverij. De laagte is ongeveer twee meter diep met heide, vennen, vlaktes met pijpenstrootje en struisgras, oude turfkuilen en wilgenstruwelen, het gebied is met een kade omringt. In het tweede deel van deze etappe komt men in het stroomgebied van de Neerpeelbeek. Deze beek meandert weer schitterend door het landschap. De etappe slingert met de beek mee door de natuurgebieden de Zwarte Peel en de Nederpeel. Als laatste gaat de etappe door het Spaanse bos, dit bosgebied bestaat voornamelijk uit naaldhout. Als bezienswaardigheid komt men langs een voormalige kloosterboerderij onderdeel van een kloostercomplex gebouwd omstreeks 1853. De kloosterboerderij en brouwerijgebouw zijn de enige gebouwen die van het oorspronkelijke kloostercomplex bewaard zijn gebleven. 85% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Pad door de Banen Pad door de Banen

Peelpad etappe 7

De 19 km lange etappe start in Heibloem en eindigt in Ospeldijk.

Deze etappe gaat door de natuurgebieden de Waterbloem, de Kleine Moost, het Simonshoekse bos en het Nationaal park De Groote Peel. De bossen van Waterbloem vormen een afwisselend bosgebied met landbouwgronden, bosjes, moerassen en graslanden. Het gebied was tot omstreeks 1850 een groot moerasgebied. Het gebied De Kleine Moost maakt deel uit van de zogenaamde Peelrestanten. De Kleine Moost is ontwaterd nadat de turf was gewonnen. Later is het gebied op de hogere delen met naaldbossen beplant. In de lagere delen is ook getracht de grond te bebossen, maar vanwege de natte situatie is dit nooit goed gelukt. Recent is een deel van het gebied opnieuw ingericht. Via de Noordervaart gaat de etappe naar Meijel. Napoleon liet in 1808 een aanvang maken met het graven van de Noordervaart, toen de noodzaak wegviel zijn de graafwerkzaamheden stopgezet. In 1853 heeft Rijkswaterstaat het kanaal bevaarbaar gemaakt ten behoeve van turfwinning in de Peel. Na verlaten van Meijel gaat de etappe via het Simonshoekse bos, een klein gevarieerd bosgebied, naar het Nationaal park De Groote Peel met aan de rand een smal bosperceel de Vosseberg op een lage heuvelrug met restanten van de Peel-Raamstelling en aan de rand een hoge uitkijktoren. Het alternatief gaat door het bosperceel, volgt men de etappe die dieper de Peel ingaat dan loont het zeer de moeite om een stukje het bosperceel in te lopen voor een bezoek aan de schuttersputten, de veel gebouwde S-kazematten en het restant van een weinig gebouwde G-kazemat. De Groote Peel is een prachtig wandelgebied met een rijke natuur. Het voormalige hoogveengebied heeft ook een bijzondere geschiedenis, waarvan nog veel sporen in het veld te zien zijn. De historie van de turfwinning en ander gebruik van het veen leeft ook nog voort in de vele veldnamen. Veldnamen zoals 't Eeuwig Leven, Aan 't Elfde, De Pijp, Koe-uier en Lumme buske zijn enkele van de vele veldnamen in dit gebied. Elk van deze namen zeggen iets over het betreffende stukje peel, zoals 't Eeuwig Leven. Op deze plek heeft ooit een herberg met die naam gestaan. 72% van deze wandeltocht is onverhard.
Een deel van het Nationaal park De Groote Peel is in het broedseizoen van 15 maart tot 15 juli en tijdens de vogeltrek van 15 oktober tot 30 november voor publiek gesloten. Volg tijdens deze periodes het alternatief. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Brugje over de Roggelsche Beek Brugje over de Roggelsche Beek

Peelpad etappe 8

De 19 km lange etappe start in Ospeldijk en eindigt in Heusden gem Asten.

Deze etappe van Ospeldijk naar Heusden gaat door de Groote Peel, Witte Bergen en de Starkriet. De Groote Peel is een prachtig wandelgebied met een rijke natuur. Het voormalige hoogveengebied heeft ook een bijzondere geschiedenis, waarvan nog veel sporen in het veld te zien zijn. In de vorige etappe waren reeds een aantal veldnamen genoemd zoals 't Eeuwig Leven, Aan 't Elfde, De Pijp, Koe-uier, De Velddraai en Lumme Buske. Deze etappe gaat door Aan 't Elfde, een prachtig smal pad met aan beide zijde grote peelvennen en De Velddraai. Na het verlaten van de Groote Peel gaat de etappe naar de Witte Bergen en het waterbergingsgebied de Starkriet. Het bosgebied de Witte Bergen heeft zijn naam te danken aan de zandverstuiving die er is geweest. Zoals op zoveel plaatsen is het stuifzandgebied begin 20ste eeuw omgevormd tot productiebos, later zijn de "bergen" afgegraven voor de aanleg van de N279. Momenteel is het een aantrekkelijk wandelgebied geworden met een enorme visvijver met daar omheen een gevarieerd bosgebied. De Startkriet ligt langs de bovenloop van de Aa en is aangelegd in 2004, met als doel bij wateroverlast het water te bufferen. Men heeft de Aa in het gebied weer laten meanderen in een overstromingsgebied van 50 ha. Het inmiddels 10 jaar oude gebied is een mooi natuurgebied geworden. Om het gebied is een graskade aangelegd, de tocht gaat deels over deze graskade maar ook door het gebied. Zou het water toch te hoog staan, het is tenslotte een waterbergingsgebied, dan kan men de graskade om het gebied blijven volgen. Voordat de etappe eindigt in Heusden gaat men over een mooi pad door landgoed het Woold, een golfterrein met aan de rand nieuwe natuur. 83% van deze wandeltocht is onverhard.
Een groot deel van de Groote Peel is in het broedseizoen van 15 maart tot 15 juli voor publiek gesloten. Volg tijdens deze periode het alternatief.
Bekijk deze wandeletappe ⇢

Knuppelbrugje Knuppelbrugje

Peelpad etappe 9

De 18 km lange etappe start in Heusden gem Asten en eindigt in Liessel.

Deze etappe van Heusden naar Liessel gaat door de Dennendijkse Bossen en de Liesselse Bossen. Het is zal niet direct in het landschap te herkennen zijn maar de plaatsjes Heusden en Liessel maakten ook deel uit van het peelgebied. Door de jarenlange ontginningen zal men tijdens deze etappe weinig in het landschap terugvinden van het ooit ruige peelgebied. Vanuit het plaatsje Heusden gaat de etappe richting de kasteelruïne Asten. De kasteelruïne zijn de restanten van het meer dan 600 jaar oude kasteel van Asten, het kasteel is in 1944 in puin gelegd door een Duitse fosforgranaat. Vervolgens gaat de etappe gaat door twee bosgebieden de Dennendijkse Bossen en de Liesselse Bossen, beide bosgebieden kunnen aangemerkt worden als typisch Brabantse bossen. De Dennendijkse Bossen is een van oorsprong aangeplant bosgebied met dennenhout voor de mijnbouw. In dit bosgebied zijn enkele open stukken, de zogenaamde bleken. Deze open stukken waren gemeenschappelijke plaatsen waar linnen gebleekt werd. Geleidelijk is het bosgebied omgevormd tot een meer natuurlijker bosgebied met enkele waterplassen en paddenpoelen wat het geheel tot een aantrekkelijk wandelgebied heeft gemaakt. De Liesselse Bossen is een eveneens jong bosgebied van dennenhout dat is aangeplant op een voormalig stuifzandgebied. Ook dit bosgebied is omgevormd tot een meer natuurlijk bosgebied. Het is ook een aantrekkelijk bosgebied waarin brede bospaden afgewisseld worden met slingerende smalle paadjes. De etappe gaat niet door begrazingsgebieden. 75% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Poortgebouw kasteel Asten Poortgebouw kasteel Asten

Peelpad etappe 10

De 14 km lange etappe start in Liessel en eindigt in Griendtsveen.

Deze etappe van Liessel naar Griendtsveen gaat door de Deurnsche Peel. Tijdens deze etappe maakt men kennis met het tweede wat groter peelgebied de Deurnsche Peel en het Leegveld met nieuwe natuur aan de rand van de Deurnsche Peel. De Deurnsche Peel maakt deel uit van het Natura 2000-gebied onder de naam Deurnsche Peel & Mariapeel. Tot halverwege de 19e eeuw bestond de Deurnche Peel enkel uit grote vlaktes met hoogveen, die in het midden vrij ongerept waren, en enkel aan de randen werden onderbroken door gebieden met boerenkuilen. Tijdens deze etappe krijgt men een goede indruk hoe het gebied er in het verleden eruit moet hebben gezien. Het Kanaal van Deurne dat aan het einde van de etappe gevolgd wordt was aanvankelijk bedoeld voor afwatering van het veengebied en het transport van de in de Peel afgegraven turf. Aan het einde van de etappe wordt een kleine lus gelopen langs een pad dat de mogelijkheid biedt voor een bezoekje aan het Toon Kortooms Park. Het park is gewijd aan de schrijver Toon Kortooms. Een schrijver van streekromans zoals "Mijn kinderen eten turf", "Help! De dokter verzuipt" en " Beekman en Beekman". Het laatste boek volgt de lotgevallen van de tweeling Mathieu (Matje) en Hein (Heintje) Beekman uit de Peel en van hun vriend Hendrik van Ham. Als bezienswaardigheid komt men aan het begin van de etappe langs de molen De Volksvriend, de fundamenten waarop in de Tweede Wereld Oorlog een zoeklicht heeft gestaan dat onderdeel was van een luchtverdedigingslinie de Kammhuberlinie, vernoemd naar de oprichter Joseph Kammhuber die bestond uit radarstations en zoeklichten ondersteund door jachtvliegtuigen en langs het Kanaal van Deurne langs het restant van een kazemat. 78% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Kanaal van Deurne Kanaal van Deurne

Peelpad etappe 11

De 15 km lange etappe start in Griendtsveen en eindigt in Helenaveen.

Deze etappe van Griendtsveen naar Helenaveen gaat door de Mariapeel, Mariaveen en het Broemeerbos. Griendtsveen is een peeldorpje met een beschermd dorpsgezicht. Het peeldorp werd rond 1885 gesticht en is nauw verweven met de ontginning van de Peel. In het peelforp komt men dan ook langs kaarsrechte peelkanalen met pittoreske arbeidershuisjes en over ophaalbruggetjes. Een aantal van de huisjes, de zogenoemde "twaalf apostelen", stammen uit 1904. Na het verlaten van het plaatsje gaat men richting de Mariapeel. Aanvankelijk werd de Mariapeel op een kleinschalige manier vergraven waardoor verschillende complexen met zogenaamde boerenkuilen ontstonden en een grote lengte aan Peelbanen, via deze peelbanen werd de turf met karren afgevoerd. De etappe gaat dan ook over vaak lange maar vooral mooie peelbanen, met op diverse plaatsen prachtige vergezichten over de Mariapeel. In het Mariaveen gaan de paden meer slingerend door het peelgebied. In dit deel van de peel komt men langs een schaapskooi, met wat geluk loopt er ook de kudde landgeiten die dit gebied rijk is. Het laatste deel van etappe gaat door het zuidelijk deel van de Deurnsche Peel, het Broemeerbos. In dit bosgebied komt men langs een restant van oude turfkanalen, dergelijke turfkanalen worden ook "wijk" of "wiek" genoemd. Deze wieken werden volgens een drietandsysteem gegraven en dienden om de turf te transporteren en het overtollige grondwater af te voeren. 87% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Kanaal met een van de twaalf apostelen Kanaal met een van de twaalf apostelen

Peelpad etappe 12

De 14 km lange etappe start in Helenaveen en eindigt in Grashoek.

Deze etappe van Helenaveen naar Grashoek gaat door de peelrestant ’t Zinkske, ’t Molentje, Scherliet, Het Kwakvors een complex van Peelrestanten dat tegenwoordig bekendstaat als de Verheven Peel, en het bosgebied Marisberg. De rode draad door deze etappe zijn kanalen, het Kanaal van Deurne en de Helenavaart. Beide kanalen zijn gegraven om de Peel te ontwateren, met als doel de turfwinning. Beide kanalen vormen samen met de verschillende natuurgebieden zoals het peelrestant ’t Zinkske, ’t Molentje, Scherliet, Het Kwakvors en het bosgebied Marisberg een aantrekkelijk gevarieerd wandelgebied. ’t Zinkske is een peelrestant, het bestaat uit een afgegraven veenvlakte begroeid met gras en enig jong berkenbos. De naam ‘t Zinkske is een streekgebonden woord voor laagte die waarschijnlijk te maken heeft met het feit dat zowel Neerkant als Helenaveen op een enkele meters hoge rug liggen. Het natuurgebied ‘t Molentje is ooit onderdeel geweest van een groot hoogveengebied, rond 1900 is het veen ontgonnen en omgevormd tot een gebied met akkers en weilanden. Afwateringsslootjes zorgde ervoor dat het gebied niet te nat werd. In 2004 is het gebied teruggegeven aan de natuur. Het Kwakvors is een klein natuurgebied, ook hier heeft natuurontwikkeling plaatsgevonden. Het natuurgebied bestaat uit een laaggelegen graslandgebied met enkele vogelplassen. Het geheel wordt omgeven door stroken nieuw aangelegd bos. De naam Kwakvors is ontleend aan een oud streekwoord voor een kikker. Het natuurgebied Scherliet is een laaggelegen gebied met enkele veenputten, het gebied is niet opengesteld. Het bosgebied Marisberg is het hoogste gedeelte van de Peel. Tijdens deze etappe komt men langs de eerste twee basaltzuilen van de fictieve Wegh van Meijl op Seven. Er staan tussen de plaatsen Meijl en Sevenum negen zuilen op ongeveer 1 mijl (1,487 km) uit elkaar. Deze zuilen verwijzen naar het peelmysterie rond de gouden helm die in 1910 in de Peel gevonden is. Leuk om hierover ook eens de sage op volksverhalen bank te lezen. 83% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Kerk in Helenaveen Kerk in Helenaveen

Peelpad etappe 13

De 20 km lange etappe start in Grashoek en eindigt in Sevenum.

Deze etappe van Grashoek naar Sevenum gaat door het bosgebied Schatberg, het Molenbeekdal en de Elsbeemden. Bij deze etappe vormt de Grote Molenbeek de rode draad. Het beekje begint in Grashoek, en stroomt langs Schatberg naar Sevenum. Een andere bron van de beek ligt in de omgeving van de Mariapeel bij Evertsoord. Al vrij snel na verlaten van Grashoek wordt het inmiddels weer meanderende beekje gevolgd. Bij de Schatberg verlaat de etappe het beekje en gaat door het bosgebied om vervolgens weer terug te keren naar het beekje. Het bosgebied Schatberg is een gevarieerd bosgebied met op enkele plaatsen jeneverbesstruiken. Het beekdal is een langgerekt natuurgebied met de naam Molenbeekdal dat bestaat uit elzenbroekbos, populierenbos en kleinschalige landschappen met bloemrijke natte graslanden. Voordat de etappe eindigt in Sevenum komt men door een klein maar mooi natuurgebiedje de Elsbeemden dat onderdeel is van het langgerekt natuurgebied het Molenbeekdal. In de Elsbeemden mondt het beekje Elsbeek uit in de Grote Molenbeek. Evenals de vorige etappe komt men langs een basaltzuil van de fictieve Wegh van Meijl op Seven. 73% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Basaltzuil IV van ‘Wegh van Meijl op Seven' Basaltzuil IV van ‘Wegh van Meijl op Seven'

Peelpad etappe 14

De 16 km lange etappe start in Sevenum en eindigt in America.

Deze etappe van Sevenum naar America gaat door de Heesbeemden, het Aardsbroek en de bosgebieden de Heesberg en de Steegberg. De Heesbeemden bestaat uit broekbossen met els en wilg, en kleine weilandjes. Door het gebied stroomt het inmiddels weer meanderende beekje de Blakterbeek. Het Aardsbroek is een gevarieerd vochtig loofbosrestant. De Heesberg en de Steegberg zijn voormalig heide- en stuifzandgebieden en bestaan hoofdzakelijk uit dennenbos. Tijdens de etappe komt men langs diverse kapelletjes zoals een wit kapelletje midden in het bos. Dit kapelletje, de St. Antoniuskapel, is zeer bekend door het gebedje bij verloren voorwerpen. Niet alle peelgebieden zijn peelrestanten gebleven of landbouwgebieden geworden, zo is de Zuringspeel momenteel een ca. 25 meter hoge heuvel met een prachtig uitzicht over de weidse omgeving. De heuvel waarop men dan staat is ontstaan door vuilstort die er jarenlang heeft plaatsgevonden. In 1990 is de stortplaats gesloten en is de berg voorzien van bovenafdichting en gedeeltelijke onder afdichting met wateropvang en zuivering. Toch een mooi moment op de heuvel even stil te staan met de gedachte dat de omgeving waarover men uitkijkt ooit een hoogveengebied is geweest dat door de eeuwen heen nauwelijks toegankelijk was. 80% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Vogelkijkscherm in het Blakterpark Vogelkijkscherm in het Blakterpark

Peelpad etappe 15

De 17 km lange etappe start in America en eindigt in Castenray.

Deze etappe van America naar Castenray gaat door de Schadijkse Bossen en de Castenrayse Vennen. America is een dorp dat in de late negentiende eeuw ontstond als heideontginningsdorp aan de spoorlijn van Eindhoven naar Venlo. Het station in het dorp werd gebruikt voor transport van turf die in de Peel was gewonnen, in 1970 is het station afgebroken. Het bosgebied De Schadijkse bossen, ruim 500 ha groot, is aan het einde van de 19e eeuw ontstaan toen door heel Nederland heideterreinen werden bebost, vaak met grove den. Deze houtsoort was zeer geschikt als stuthout voor de kolenmijnen in Limburg, omdat grenenhout 'waarschuwt' doordat het gaat kraken als het onder druk komt te staan. Momenteel is het weer een gevarieerd bosgebied met een groot stuifduinlandschap met heide. De Tweede Wereldoorlog heeft ook in dit bosgebied zijn sporen nagelaten, de etappe komt langs een herdenkingskruis. De Castenrayse Vennen bestaat dan ook uit een mooi gevarieerd moerasbos (broekbos) en een aantal schrale graslanden, waar een avontuurlijk laarzenpad doorheen loopt dat enige behendigheid vraagt van de wandelaar. Vooral in de winter en het vroege voorjaar kan het er behoorlijk nat zijn, hoge wandelschoenen zijn dan ook aan te bevelen. Er is een alternatief beschikbaar. 94% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Schadijkse bossen Schadijkse bossen

Peelpad etappe 16

De 17 km lange etappe start in Castenray en eindigt in Leunen.

Deze etappe van Castenray naar Leunen gaat door de Castenrayse Vennen, het Castenrays Broek, de bossen van Breeheide, Hoogriebroek en de Leunense Paes. Castenray een plaatsje dat samen met Leunen en Merselo en nog enkele andere plaatsjes is ontstaan rond de oude kern Venray. Tijdens de in 1900 begonnen grootschalige ontginning van de Peel legde gemeente Venray bossen aan en stimuleerde de omzetting van het uitgestrekte gebied van heidevelden en venen in cultuurland. Men zal tijdens deze en de volgende etappes weinig terugzien van de heide en venen die er ooit geweest zijn, toch is het een aantrekkelijk gevarieerd landschap om in te wandelen. Direct na verlaten van Castenray gaat de etappe door het natuurgebied de Castenrayse Vennen om vervolgens door het Castenrays Broek, de bossen van Breeheide, Hoogriebroek en de Leunense Paes in Leunen weer te eindigen. De Castenrayse Vennen bestaan uit een mooi gevarieerd moerasbos (broekbos) met een aantal schrale graslanden, waar een avontuurlijk laarzenpad over smalle paadjes. Vooral in de winter en het vroege voorjaar kan het er behoorlijk nat zijn, hoge waterdichte wandelschoenen zijn dan ook aan te bevelen. Het Castenrayse Broek is een langgerekt beekdal waardoor het beekje de Lollebeek stroomt. De bossen van Breeheide en Hoogriebroek zijn bosgebieden die aangeplant zijn op een heidevlakte. Het Leunense Paes is eveneens een beekdal rond de Oostrumsche Beek. In het gebied meandert het beekje weer en waar het zijn eigen gang kan gaan met als resultaat een mooi gevarieerd natuurgebied. Zoals de natuur de vrijheid heeft gekregen in dit gebied zo ook de bezoekers. In het gebied zijn geen bordjes met de boodschap op de paden te blijven, er zijn namelijk geen paden, gevolgd wordt een hoofdwandelroute waarbij men goed moet letten op de aanwezige routepaaltjes. 78% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Castenrayse Vennen Castenrayse Vennen

Peelpad etappe 17

De 15 km lange etappe start in Leunen en eindigt in Merselo.

Deze etappe van Leunen naar Merselo gaat door het Loobeekdal, de gemeentebossen Kempkensberg en de Testrik. Beide plaatsjes zijn met nog enkele andere plaatsjes ontstaan rond de oude kern Venray. De etappe gaat een stukje door landbouwgebied, een bosrijkgebied aan de rand van Venray, door het natuurgebied Loobeekdal en de gemeentebossen Kempkensberg en Testrik. Vanuit Leunen is het maar een klein stukje naar Venray. Aan de rand van Venray gaat de etappe door twee kleine bossen de Hendrikkebos en Smalwater, beide vormen samen een mooi lint van bos midden tussen de bebouwing. Na Venray achter ons gelaten te hebben gaat de etappe door het natuurgebied Loobeekdal. Na herinrichting is de Loobeek een meanderend beekje geworden door een landschappelijk mooi beekdal. Voordat de etappe eindigt in Merselo komt men door de gemeentebossen Kempkensberg en de Testrik. Beide bosgebieden zijn rond 1900 met de schop en kruiwagen aangelegd om de woeste gronden van de Peel nuttig te maken. Men legde "bos-akkers" voor de productie van hout aan. Akkerbouw was niet mogelijk omdat de grond te arm was. Momenteel worden de bosgebieden omgevormd tot meer gevarieerdere bosgebieden waardoor ze aantrekkelijk zijn ook voor wandelaars. Als bezienswaardigheid komt men in het Loobeekdal langs de Weverslose Schans en aan het einde van de etappe langs de korenmolen Nooit Gedacht, de molen is maalwaardig. De Weverslose Schans is een in 2018 nagebouwde boerenschans met een hoefijzervormige gracht en een verdedigingswal van drie meter hoog. Dergelijke boerenschans was in de middeleeuwen bedoeld als toevluchtsoord voor de boerenbevolking tegen rondtrekkende plunderbendes en soldaten. 79% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Het Loobeekdal Het Loobeekdal

Peelpad etappe 18

De 17 km lange etappe start in Merselo en eindigt in Overloon.

Deze etappe van Merselo naar Overloon gaat door de rand van de Ballonzuilbossen en de Overloonse Duinen. Bij deze etappe wordt het oorspronkelijke peelgebied bij Overloon even verlaten. In het verre verleden was de Peel een gebied dat door de eeuwen heen nauwelijks toegankelijk was. Ook na de grootschalige ontginning heeft het natte karakter van het gebied tijdens WOII nog een rol gespeelt. De Duitsers hadden de streek tussen de Peel en Maas gekozen als front tegen de geallieerde bevrijdingsoperatie, aan de ene zijde het moerassige gebied de Peel en aan de andere zijde de rivier de Maas. De Peel bestond toen uit weke weidegronden doorsneden met waterlopen en beken, zware bebossing en slechts één grote verkeersweg, die naar Venray. De Slag om Overloon (ook bekend als Operatie Aintree) is de geschiedenis ingegaan als de enige tankslag die op Nederlands grondgebied plaatsvond tijdens de geallieerde bevrijdingsoperaties. Met een volledig verwoest Overloon als resultaat door onder andere veelvuldig inzet van tanks is het geen echte tankslag geweest. Zowel straatnamen in het plaatsje Overloon als het museum en een militaire begraafplaats zijn herinneringen aan deze gebeurtenis. Een deel van de etappe gaat door het bosgebied de Overloonse Duinen bij Overloon dat zijn naam dankt aan de oorspronkelijke stuifduinen en langs het oorlogsmuseum. Het bosgebied is een gevarieerd bosgebied met kleine heideveldjes en met jeneverbesstruiken begroeide stuifduinen. 81% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Grenspaal land van Cuijk en Kessel Grenspaal land van Cuijk en Kessel

Peelpad etappe 19

De 21 km lange etappe start in Overloon en eindigt in De Rips.

Deze etappe van Overloon naar De Rips gaat o.a. door de bosgebieden Het Helder, Ballonzuilbossen, Zwartwater, Vinkenpeel en de Aerlesche Peel. Met Overloon als startpunt gaat de etappe weer richting de Peel, de bosgebieden Het Helder, Ballonzuilbossen en het Zwartwater zijn aangeplant op woeste peelgronden ten behoeve van houtproductie. De Ballonzuilbossen is een bosgebied met brede lanen afgewisseld door smalle paadjes. In dit bosgebied staat een monument “De Ballonzuil”, het eerste luchtvaartmonument van Nederland en herinnert aan de landing van de ballon “La Poste de Paris”. Deze ballon is tijdens de Frans-Duitse oorlog vertrokken uit Parijs op 18 januari 1871, om hulp te zoeken. In plaats van Bordeaux kwam de ballon in Merselo terecht. In het bosgebied Zwartwater zijn mooie open stukken waarbij men een goede indruk krijgt hoe het gebied er in het verleden uitgezien moet hebben. Het bosgebied is aangeplant op zeer arme grond waarbij in de open stukken de bomen het niet overleefd hebben. De Vinkenpeel, genoemd naar de gebroeders Jan-Berend en Adam Roelvink, en de Aerlesche Peel zijn ontgonnen peelgebieden. Tijdens ontginning zijn de voormalige hoogveengebieden omgevormd in akkers en bosvakken. Bij deze etappe passeert men het Peelkanaal/Defensiekanaal dat tegen het einde van de jaren dertig is gegraven als afwateringskanaal dat uitmondt in het riviertje de Raam in het noorden. Samen vormde dat de Peel-Raamstelling, die een verdedigingslinie vormde tegen een eventuele Duitse inval. De linie heeft een lengte van ca. 100 km met meer dan 330 kazematten. Verder komt men bij deze etappe op vier plaatsen een grenspaal tegen. Deze vier grenspalen vormen samen met negen andere een historische grenslijn, de oudst bekende landgrens in het huidige Nederland. De grenspalen hebben allemaal een kenmerkende naam. De grenspaal ter hoogte van het Peelkanaal is de Vredepaal. 72% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Luchtvaartmonument de Ballonzuil Luchtvaartmonument de Ballonzuil

Peelpad etappe 20

De 17 km lange etappe start in De Rips en eindigt in Milheeze.

Deze etappe van De Rips naar Miheeze gaat door de natuurgebieden het Beestenveld, de Klotterpeel en de Stippelberg. Al deze gebieden zijn ontgonnen peelgebieden, bij het Bosmuseum De Rips krijgt men een goede indruk hoe de omgeving er in verleden uit gezien heeft en hoe men de gebieden ontgonnen heeft. In het Beestenveld komt men langs een restant van het Koordekanaal en een waterloop de Peelse Loop waarvan delen onderdeel uitmaakte van het Koordekanaal. Het Koordekanaal zelf was onderdeel van de Peel-Raamstelling een Nederlandse verdedigingslinie die in 1939 werd aangelegd het vormde een tweede linie om een deel van de linie bij het Defensiekanaal te versterken. De Klotterpeel is een klein peelgebiedje dat aan de grote ontginging ontkomen is. Er is wel kleinschalig geprobeerd het te ontginnen maar dit bleek niet rendabel te zijn. Het gebied hersteld weer tot de moerassige omstandigheden die begin van deze eeuw nog veel voorkwamen met een groot ven in het midden, de naam verwijst naar de turfstekerij. De Stippelberg bestaat uit twee delen, het oostelijk deel waar deze etappe doorgaat dat bestaat uit fraaie lanen die horen bij het landhuis, het westelijke deel bestaat uit dennenbos met hierin stippels in het landschap. Die talloze stippels zijn stuifduinen die ontstonden door zandverstuivingen. In het uiterlijk oostelijk deel gaat de etappe over een gedeelte van een oud pad de Oude Bakelsedijk dat nu alleen nog zichtbaar is als een uitgesleten onverhard pad. Over dit pad werd eeuwenlang turf vervoerd door de bewoners van de Peel. Deze turf werd gestoken in het moerassige veengebied in de buurt en werd als brandstof, stalstrooisel, meststof en voor de verkoop (het laatste vaak illegaal) afgevoerd. De Oude Bakelsedijk was in 1810 een van de slechts twee van voor die tijd grote wegen die door dit deel van de Peel liepen. 92% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Galloway in de Klotterpeel Galloway in de Klotterpeel

Peelpad etappe 21

De 18 km lange etappe start in Milheeze en eindigt in Elsendorp.

Deze etappe van Milheeze naar Elsendorp gaat door de Nederheide, de Stippelberg, De Sijp en Cleefswit. Milheeze is een oud Peeldorp, op het kerkplein staat beeld “De Vlikkensteker met in zijn linkerhand de vlikken-schop dit is een steekschop met opstaande randen waarmee repen hei met een lengte van 60 cm en een breedte van 10 cm werden los gestoken die als aanmaakturf gebruikt werd. De bosgebieden Nederheide en de Stippelberg maakte oorspronkelijk deel uit van het uitgestrekte heidegebied in de Peel. Die talloze stippels in de Stippelberg zijn stuifduinen die ontstonden door zandverstuivingen. De Sijp en Cleefswit zijn gebieden met afwisseling van bos, heide en landbouwgrond, waar lanen doorheen lopen met Beuk en Amerikaanse eik. Op het landgoed Cleefswit zijn nu nog stukken aan te wijzen die vroeger deel uitmaakten van de Bebakende Dijk, een van de eerste wegen die door dit gebied liep. De weg bestond uit bakens die om de 800 à 1000 meter geplaatst zijn, veertien in totaal, waarop de reizigers zich konden oriënteren. Tijdens de etappe komt men in de Stippelberg als bezienswaardigheid langs D'n Blikken Emmer, een houten klimpaal met in de top een emmer. De boswachter kon hierin klimmen om bosbrand te bespeuren. Ook was de paal een baken, als de emmer in top was werd er gewerkt anders was de werktijd voorbij. 94% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

In de verte Milheeze In de verte Milheeze

Peelpad etappe 22

De 17 km lange etappe start in Elsendorp en eindigt in Landhorst.

De etappe van Elsendorp naar Landhorst gaat door de landgoederen de Krim, de Bunthorst, en de Groote Slink en door het Sint Anthonisbos. Landhorst een ontginningsplaatsje is als eindpunt lastig als men gebruik maakt van het openbaar vervoer als alternatief kan men ook kiezen voor etappe 22a met Sint Anthonis als eindpunt. Elsendorp is een ontginningsplaatsje dat ontstaan is nadat Samuel Cornelis van Musschenbroek, die de Maatschappij tot Ontginning van de Peel oprichtte en in 1891 ter plaatse van het huidige Elsendorp twee modelboerderijen stichtte. Eén ervan heette De Dompt en dit was ook de oorspronkelijke naam voor het ontginningsdorp. Het landschap waar men doorheen loopt is onderdeel van een grootschalig ontginningsgebied van De Peel. De Krim bestaat uit naaldbossen en heidevelden, bij deze "heidevelden" krijgt men een goede indruk hoe het hier ooit heeft uitgezien. De Bunthorst is een gebied met afwisseling van bos, heide en landbouwgrond, waar lanen doorheen lopen met beuk en Amerikaanse eik. De Groote Slink bestaat ook uit een afwisseling van bos, heide en landbouwgrond maar is aangelegd in Engelse landschapsstijl. De etappe gaat in de Groote Slink langs de Slinkvijver een tot meanderend ven vergraven peelven de Diepe Slink. Bij het ven is een ijskelder, die tegenwoordig tot verblijfplaats voor vleermuizen dient. In het Sint Anthonisbos gaat de etappe rond het peelven, een mooi oud ven dat de laatste jaren helaas onder verdroging leidt. Aan het einde van de etappe wordt het Peelkanaal gevolgd. Het Peelkanaal of Defensiekanaal werd in 1939 in de Peel gegraven als onderdeel van de Peel-Raamstelling. Het kanaal reikt tot de Raam, een riviertje boven Mill. Het deed dienst als afwateringskanaal en antitankgracht, waardoor het al snel de naam Defensiekanaal kreeg. 87% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Landgoed de Krim Landgoed de Krim

Peelpad etappe 22a

De 19 km lange etappe start in Elsendorp en eindigt in Sint Anthonis.

Deze alternatieve etappe van Elsendorp naar Sint Anthonis, de laatste beter bereikbaar met het openbaar vervoer, gaat door de landgoederen de Krim, de Bunthorst en de Groote Slink en door het Sint Anthonisbos. Elsendorp is een ontginningsplaatsje dat ontstaan is nadat Samuel Cornelis van Musschenbroek, die de Maatschappij tot Ontginning van de Peel oprichtte en in 1891 ter plaatse van het huidige Elsendorp twee modelboerderijen stichtte. Eén ervan heette De Dompt en dit was ook de oorspronkelijke naam voor het ontginningsdorp. Sint Anthonis is eeuwenoud dorp dat gelegen op een zandrug aan de rand van het voormalige Peelgebied. Het landschap waar men doorheen loopt is onderdeel van een grootschalig ontginningsgebied van De Peel. De Krim bestaat uit naaldbossen en heidevelden, bij deze "heidevelden" krijgt men een goede indruk hoe het hier ooit heeft uitgezien. De Bunthorst is een gebied met afwisseling van bos, heide en landbouwgrond, waar lanen doorheen lopen met beuk en Amerikaanse eik. De Groote Slink bestaat ook uit een afwisseling van bos, heide en landbouwgrond maar is aangelegd in Engelse landschapsstijl. De etappe gaat in de Groote Slink langs de Slinkvijver een tot meanderend ven vergraven peelven de Diepe Slink. Bij het ven is een ijskelder, die tegenwoordig tot verblijfplaats voor vleermuizen dient. Aan de rand van het Sint Anthonisbos wordt het Peelkanaal gevolgd. Het Peelkanaal of Defensiekanaal werd in 1939 in de Peel gegraven als onderdeel van de Peel-Raamstelling. Het kanaal reikt tot de Raam, een riviertje boven Mill. Het deed dienst als afwateringskanaal en antitankgracht, waardoor het al snel de naam Defensiekanaal kreeg. In het Sint Anthonisbos gaat de etappe rond het peelven, een mooi oud ven dat de laatste jaren helaas onder verdroging leidt. 87% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

De Krim De Krim

Peelpad etappe 23

De 17 km lange etappe start in Landhorst en eindigt in Wilbertoord.

De etappe gaat van het ontginginsdorp Landhorst naar Wilbertoord, eveneens een ontginningsdorp. Landhorst is wat openbaar vervoer betreft lastig bereikbaar men kan als alternatief ook etappe 23a lopen en starten in Sint Anthonis. Landhorst heeft zijn naam te danken aan de zandruggen in het landschap, die zijn overgebleven nadat het veen was afgegraven voor turf. Dergelijke verhogingen worden 'horsten' genoemd. Direct na verlaten van de Landhorst gaat de etappe door het Sint Anthonisbos. Het Sint Anthonisbos heeft een mooi gevarieerd landschap van bos en heidevelden met jeneverbesstruiken en vliegdennen. Op de heide grazen Kempische heideschapen en Schotse hooglanders. In het heidegebied de Ullingse bergen zijn nog enkele stukken zandverstuiving. Aan de rand van het gebied gaat men over een zes tot acht meter hoge randwal, in het verleden is deze wal door de boeren opgeworpen om het overstuiven van de akkers te voorkomen. Bossen hout, aanplant van eiken en graafwerk hebben uiteindelijk geresulteerd tot deze zes tot acht meter hoge wal. Na verlaten van het uitgestrekte Sint Anthonisbos gaat de etappe door de voormalige Wanroijse Peel. Dit gebied heeft op het gemeentebos Wanroij en enkele kleine stukjes bos na een agrarische bestemming gekregen. De etappe gaat slingerend door het gemeentebos Wanroij en de kleine stukjes bos richting Wilbertoord. 77% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Beeld van een Peelwerker Beeld van een Peelwerker

Peelpad etappe 23a

De 18 km lange etappe start in Sint Anthonis en eindigt in Wilbertoord.

Deze alternatieve etappe gaat van het Sint Anthonis naar Wilbertoord een ontginningsdorp. Het dorp Sint Anthonis beter bereikbaar dan Landhorst met het openbaar vervoer ligt op een zandrug aan de rand van het voormalige Peelgebied. De heidevelden van de Peel in het westen zijn pas in de 20e eeuw volledig ontgonnen en in cultuur gebracht en heeft plaats gemaakt voor weilanden, maisvelden en het Sint Anthonisbos. Vanuit het centrum van Sint Anthonis gaat de etappe richting het Sint Anthonisbos, tegenwoordig een gevarieerd gebied van bos en heidevelden met jeneverbesstruiken en vliegdennen. Op de heide grazen Kempische heideschapen en Schotse hooglanders. In het heidegebied de Ullingse bergen zijn nog enkele stukken zandverstuiving. Aan de rand van het gebied gaat men over een zes tot acht meter hoge randwal, in het verleden is deze wal door de boeren opgeworpen om het overstuiven van de akkers te voorkomen. Bossen hout, aanplant van eiken en graafwerk hebben uiteindelijk geresulteerd tot deze zes tot acht meter hoge wal. Na verlaten van de uitgestrekte Sint Anthonisbos gaat de etappe door de voormalige Wanroijse Peel. Dit gebied heeft op het gemeentebos Wanroij en enkele kleine stukjes bos na een agrarische bestemming gekregen. De etappe gaat slingerend door het gemeentebos Wanroij en de kleine stukjes bos richting Wilbertoord. 77% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Ullingse Bergen maar nu in een ander seizoen Ullingse Bergen maar nu in een ander seizoen

Peelpad etappe 24

De 16 km lange etappe start in Wilbertoord en eindigt in Langenboom.

Deze etappe van Wilbertoord via Mill naar Langenboom gaat door de Molenheide, de Groespeel, de Kuilen en de Langenboomse Bossen. Rond de vorige eeuwwisseling werd ten zuidwesten van Mill de Princepeel ontgonnen. Bij deze ontginning ontstond in 1920 de peelnederzetting Wilbertoord. Lang daarvoor is Langenboom al als peelnederzetting ontstaan. Direct na verlaten van Wilbertoord gaat de etappe door de Molenheide, een bosgebied dat bestaat voornamelijk uit naaldbomen. Maar door beheersmaatregelen is het een heel aantrekkelijk gemend bosgebied geworden met een mooi open gebied met een uitkijkpunt, waar je een mooie uitzicht hebt over het open gebied. Na verlaten van de Molenheide gaat de etappe naar de Groespeel. In dit gebied komt men weer langs het Peelkanaal dat onderdeel vormde van de Peel-Raamstelling en over het voormalig Duits lijntje. Deze spoorwegverbinding verbond het Nederlandse Boxtel met het Duitse Wezel. Bij het Peelkanaal staan nog diverse kazematten en bij het Duits Lijntje asperges die tot doel hadden treinen te laten ontsporen. Het laatste deel van deze etappe gaat door de Kuilen en de Langenboomse Bossen. De Kuilen waar ooit graafmachines stonden is een verrassend plassengebied dat steeds meer een natuurlijk karakter krijgt. De Langenboomse Bossen is een van oorsprong productiebos dat eveneens door beheersmaatregelen steeds meer variatie krijgt met als resultaat een aantrekkelijk bos om in te wandelen. 82% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Uitzichtpunt in de Molenheide Uitzichtpunt in de Molenheide

Peelpad etappe 25

De 18 km lange etappe start in Langenboom en eindigt in Grave.

Deze en tevens laatste etappe van Langenboom naar het eindpunt Grave gaat door de Langenboomse Bossen, het landgoed Tongelaar en het natuurgebied Langven en Maurik. De laatste twee gebieden liggen in het Raamdal, het stroomgebied van het riviertje de Graafsche Raam die als De Raam door Grave gaat en uiteindelijk uitmondt in de Maas. Het Peelwater zocht via het riviertje zijn weg naar de Maas. Op een oude gravure wordt de Raam beschreven als 'Revierken comende uijt die Peel'. De Langenboomse Bossen is van oorsprong een productiebos, door het huidige beheer een gevarieerder en aantrekkelijk bos geworden. Na het verlaten van dit bosgebied gaat de etappe naar het Landgoed Tongelaar, een gevarieerd gebied met enkele boerderijen met kleine akkers en niet te vergeten het Kasteel Tongelaar. In het landgoed volgt men de Lage Raam, Bij samenkomst van de Lage Raam met het Peelkanaal gaat het riviertje onder de naam Graafsche Raam verder. Zoals bij eerdere etappes al vermeld waren het riviertje De Raam en het Peelkanaal onderdeel van de Peel-Raamstelling. Na verlaten van Landgoed Tongelaar komt men door het nog jonge mooie natuurgebied Het Langven en de Maurik. In het gebied ligt het mooie Langven, vanuit de lage stuifduinen heeft men een prachtig zicht over het ven. Aan het einde van het Peelpad wordt De Raam door Grave gevolgd. 77% van deze wandeltocht is onverhard. Bekijk deze wandeletappe ⇢

Kasteel Tongelaar Kasteel Tongelaar